Overslaan en naar de inhoud gaan
Aanmelden
Home

Hoofdnavigatie

  • Home
  • Activiteiten
  • Cultuurpartners
  • Scholen
  • Ondersteuning
    • dynamoOPWEG
    • dynamoPROJECT
    • Kunstkuur
  • Acties
    • Cultureel bewustzijn
    • Beste Boekenjuf/meester
    • Poëziesterren basisonderwijs
    • Poëziesterren secundair onderwijs
    • Netwerk Lezen op School
    • Inspiratiedag
    • Cultuurdagen
    • Dag van de Cultuureducatie
    • Cultuur en onderwijs
    • Erfgoedweek
  • Inspiratie
Zoeken
Sluit zoekvenster
Sluit zoekvenster

Kruimelpad

  1. Home
  2. Het plein | Zo geef je architectuur en ruimtelijke planning een plaats in je lessen

Het plein | Zo geef je architectuur en ruimtelijke planning een plaats in je lessen

Een beeldend kunstenaar, twee architecten en een geluidskunstenaar gingen met twee enthousiaste klassen van basisschool Jongslag aan het werk om hun plein te verbeelden in het kader van een nieuw ruimtelijk plan voor het centrum van Dilbeek. 

Een tijdje geleden stelde de Gemeente Dilbeek een Masterplan op: ‘Samen op weg naar het Dilbeek van morgen’, een ruimtelijke visie voor de Dilbeekse kern. ‘Omdat onze school in het centrum van de gemeente ligt, grepen we de gelegenheid aan om onze leerlingen te betrekken bij het project', vertelt juf Nathalie. 'Toen er een aanbod kwam vanuit CC Westrand om samen iets creatiefs op te zetten, was de beslissing snel genomen!’

‘Dilbeek en de directe omgeving van de school behoort tot de leerstof van het 4de leerjaar. Met dit project zouden we de komende veranderingen aan het straatbeeld onder de aandacht brengen van leerlingen en ouders. Zo komt het dichter bij hun bedje te staan. Samen met CC Westrand stelden we een plan op.'

Met kunstenaars en architecten ontdekken we het plein op een nieuwe manier

De Dienst Openbare Werken nam de taak op zich om het project te ‘openen’. De betrokken leerkrachten en de leerlingen kregen een gegidste rondleiding door centrum Dilbeek langs de displays waarin het nieuwe mobiliteitsplan was uitgestald. Het Cultuurcentrum hielp bij het aanspreken van de artiesten.

Een beeldend kunstenaar, twee architecten en een geluidskunstenaar gingen met twee enthousiaste klassen aan de slag. ‘Voor we startten, werd het project goed toegelicht in de klas’, vertelt juf Nathalie. ‘Waarom doen we het? Wat gaan we doen? Elke kunstenaar stelde het traject in stappen voor. De leerlingen wisten dus hoe alles zou verlopen en wat het doel was’.

'De leerlingen hebben nieuwe materialen en technieken leren kennen en ook hun fantasie werd aangescherpt'

Juf Nathalie - leerkracht 4de leerjaar

 

Beeldend kunstenaar Emmanuel Bayon bouwde een reputatie op als stadshersteller: in Brussel repareert hij gaten in het voetpad en gebroken bushokjes met opvallend, felrood materiaal. Samen met de kinderen verkende hij welke ingrepen mogelijk waren op en rond het plein. Een tolk van RIS Dilbeek zorgde ervoor dat taal geen barrière vormde tussen Emmanuel, die uit Frankrijk afkomstig is, en de leerlingen.

Daarna nam geluidskunstenaar Georges De Decker de leerlingen mee op een boeiend parcours. Hij begon met een wandeling in Dilbeek, waarop hij de aandacht vestigde op welke geluiden ze opvingen wanneer ze het zelf stil maakten. De geluidsopnames van die wandeling werden in de klas opgelijst en benoemd. Daarna maakten de leerlingen zelf een geluidsinterpretatie waarbij ze de geluiden probeerden te recreëren aan de hand van voorwerpen en hun eigen lichaam. Met de zoon van Georges maakten de leerlingen een muzikale maquette: hoe zou het nieuwe Dilbeek in hun ogen moeten klinken? Het resultaat brachten ze live, voor een geblinddoekt publiek. 

Architectenduo WAUW bracht het centrum van Dilbeek in kaart door deze in een maquette te gieten. Eens die er stond mochten de leerlingen hun eigen visie uitschrijven en een individuele maquette ontwerpen, waarop ze hun verbeelding mochten loslaten. Ze konden werken met origineel architectenmateriaal, en moesten tijdens de tentoonstelling hun ontwerp persoonlijk toelichten en 'verkopen'.

Verder werkten de leerlingen mee aan de installatie ‘Imaginaire stad’ - een initiatief van het Brusselse kunsthuis Pantalone, een bouwspel met blokken.

'De verschillende artiesten hadden elk een eigen blik en benadering - die de kinderen inspireerde om hun eigen perspectief te ontwikkelen'

Juf Nathalie - leerkracht 4de leerjaar

 

‘De leerlingen hebben op verschillende terreinen van de eindtermen gewerkt zonder dat ze het eigenlijk merkten’, vertelt Nathalie. ‘Ze brachten in de praktijk wat ze in de klas hadden geleerd over schaalberekening en taal: zo kregen ze de opdracht om hun plan voor de herinrichting van het plein op te schrijven, een groep toe te spreken, kaartlezen, sociale vaardigheden, samenwerken ... en ga zo maar door. Het bleef speels maar ik weet zeker dat ze al deze ervaringen voor altijd mee zullen dragen.’

Iedereen kreeg de kans om te experimenteren

‘Het moest niet altijd lukken of perfect zijn: onze leerlingen kregen de tijd om hun plannen te corrigeren of bij hun oorspronkelijke plan te blijven. Dat ze samenwerkten en openstonden voor verschillende soorten kunst was veel belangrijker. Lag één van de kunstenaars hen niet zo, geen probleem. Door met verschillende kunstenaars samen te werken, hadden de leerlingen verschillende kansen om hun talenten uit te spelen.’ Bij Emmanuel Bayon lag de nadruk op concrete en visuele oplossingen, de architecten van WAUW dachten eerder na over ruimte, ritme, volume en behoefte. Georges De Decker, de geluidskunstenaar, liet de leerlingen dan weer luisteren en reflecteren.

De hele buurt kon meegenieten

‘Het eindresultaat van het project was niet scherp afgelijnd. De ene leerling bouwde een eigenzinnige maquette, de andere stak een luisterspel in elkaar. Op een toonmoment in CC Westrand kon de hele buurt meegenieten van ons project. Ze luisterden er naar de meningen en verhalen van onze leerlingen. Het was duidelijk dat we ervaringen hebben opgedaan die de leerlingen nog verder wilden ontwikkelen. De leerlingen hebben nieuwe materialen en technieken leren kennen, en ook hun fantasie werd aangescherpt.’

Tips van juf Nathalie

  • Werk naar een toonmoment toe en nodig de ouders uit. Alle partners vinden dat prachtig en het is een extra stimulans voor de leerlingen. Ook zorgt het ervoor dat ouders met elkaar praten over het project.
  • Ook jongere kinderen kunnen zonder probleem ‘gevaarlijke’ werktuigen hanteren als je eerst duidelijke afspraken maakt en een opzichter aanduidt.
  • In het onderwijs werken we met een strakke timing en veel regeltjes om zo tot het beoogde resultaat te komen. ‘Kunstenaars’ doen dat veel minder en toch komen ze ook op tijd tot een fantastisch resultaat. Misschien moeten we meer durven loslaten.
  • Zorg dat de leerlingen duidelijk weten wat er met hun werkstukken verder wordt gedaan. Worden ze tentoongesteld? Bewaard? 
  • Een goed netwerk is belangrijk. Van ‘specialisten’ kan je heel wat dingen stelen met je ogen en bepaalde technieken, materialen ... zelf gaan gebruiken in je lessen. Bovendien kunnen ze de volgende jaren natuurlijk ook andere projecten in de klas uitwerken.
Dien je eigen subsidieproject in
Auteur Sofie Rycken
School GBS Jongslag
Organisaties Westrand - Cultuurcentrum Dilbeek
Onderwijsniveau
  • Basisonderwijs (lager en kleuter)
  • Gewoon basisonderwijs (lager en kleuter)
Thema
  • architectuur
  • beeld
  • geluid en muziek
  • mode en design
Sleutelcompetenties
  • Ruimtelijk bewustzijn
  • Duurzaamheid
  • Cultureel bewustzijn
  • Ondernemingszin
Schooljaar 2015-2016
Projectverantwoordelijke Gudrun Van de Vondel

Praktijkvoorbeelden

Toon alle praktijkvoorbeelden →
Leerling werkt aan muzieknummer op iPad

Songs & Beats leren BuSo-leerlingen plannen en samenwerken

Muziek, dat was het onderwerp waar de leerlingen van Sint-Gregorius in Gentbrugge vooral rond wilden bijleren in hun keuzemodule. De school zag hierin een uitgelezen kans om te werken rond planning en samenwerking: twee vaardigheden die niet evident zijn voor leerlingen met ASS. Samen met Tim Wuyts...

Lees meer
Leerling gaat creatief aan de slag met literatuur

Creatief omspringen met meertaligheid? Breng een schrijver in je klas!

In 2021 lanceerde de Vlaamse Gemeenschapscommissie Kunstenaars in de klas, een oproep om kunstprojecten te stimuleren in het Nederlandstalig secundair onderwijs. Een van de projecten die subsidies ontving, is de samenwerking tussen schrijver Arno Boey, het Atheneum Brussel en internationaal...

Lees meer

Leerkrachten én leerlingen ontdekken hun creativiteit tijdens Kunstkuur

Expertisedeling tussen leerkrachten. Muzisch sterker in de schoenen staan. De leerlingen laten kennismaken met de academie en met het plaatselijke Gemeenschapscentrum De Zeyp. Hun culturele blik verruimen. Hen de kans geven om hun creativiteit te ontdekken én te tonen… Het lijstje doelen waar de...

Lees meer

Het moois dat ontstaat als er ruimte is voor toeval en experiment

‘Vaak kiezen leraren op school nog voor sterk afgebakende muzische opdrachten. Dan is het fijn als zij én hun leerlingen, samen met een dko-docent, kunnen ontdekken wat voor moois er ontstaat als er ruimte is voor toeval en experiment.’ Aan het woord zijn Simon Vermeulen en Goedele Pauwelyn...

Lees meer
Leerlingen zitten in de klas en houden boomwhackers vast waarmee ze musiceren.

Leerstof herhalen, verdiepen en verwerken via beeld, dans en woord? Deze Kunstkuur toont hoe het kan

Tijdens muzische vorming dansen ze hoofdletters of zingen ze het verloop van de Eerste Wereldoorlog in een marslied. De krantenartikels die de leerlingen in de taalles schreven? Die gieten ze in een mediageniek journaal. Zo wekken Anke Vrinssen van Kunstacademie Dilsen-Stokkem en leraren Els Coox en...

Lees meer

Nieuws in de kijker

logo Poëziesterren secundair

Poëziesterren voor secundair onderwijs

De Poëziesterren geven poëzie een prominente plaats in het secundair onderwijs.

arrow leftpoëzie
Lees meer
Meisje houdt verfborstels voor gezicht vast

Kunstkuur: nieuwe aanvraagronde schooljaar 2023-24

Van 1 december 2022 tot 15 februari 2023 kan je je aanvraag indienen.

arrow leftKunstkuur
Lees meer
Inspiratiedag 2022

9/2 - Online infosessie Cultuurkuur voor organisaties

Hoe kan je als cultuurorganisatie Cultuurkuur inzetten om je scholenaanbod bekend te maken? In deze infosessie kom je te...

Lees meer
cover Seneca Kunst van het geven

WIN het boek 'De kunst van het geven'

Vincent Hunink verzamelde belangrijke delen uit Seneca's De Beneficiis over gunsten en het geven.. Maak kans op 1 van 3...

Lees meer
Mensen zitten in vergadering

Kom op SPREEK(k)uur!

Heb je een vraag over een (toekomstig) dynamoPROJECT of zoek je een kritisch klankbord voor je creatief project op...

Lees meer
Bekijk alles van nieuws

Nieuwsbrief

Schrijf meteen in en ontvang talrijke tips en inspiratie over meer en beter cultuuronderwijs op school, activiteiten, subsidies en deadlines, praktijkvoorbeelden en onze evenementen. Je mag de nieuwsbrief twee keer per maand in je mailbox verwachten.

 
 

Door in te schrijven stem je in met de privacyverklaring.

Voetmenu

Voor scholen

  • Activiteiten voor jouw klas
  • Cultuurpartners ontdekken
  • Jouw schoolpagina
  • Gratis vervoer met De Lijn
  • Financiële steun voor jouw project
  • Samenwerking school en academie
  • Acties en evenementen
  • Inspiratie
  • Reviews van leerkrachten

Voor cultuurpartners

  • Zo start je op Cultuurkuur
  • Organisatiepagina maken
  • Activiteit toevoegen
  • Culturele bestemming worden
  • Scholen in de buurt zoeken

Over Cultuurkuur

  • Over het platform
  • Kalender
  • Veelgestelde vragen
  • Schrijf je in op de nieuwsbrief

Contacteer ons

  • mailContactformulier
  • phone02 553 96 63
  • Facebook Volg ons op Facebook (opent in een nieuw tabblad)

Vlaamse overheid

Departement onderwijs & vorming

Koning Albert II-laan 15

1210 Brussel

Cultuurkuur.be is een initiatief van CANON Cultuurcel i.s.m. publiq (opent in een nieuw tabblad)

© 2022 Cultuurkuur

  • Contact
Cultuurkuur

Cultuurkuur.be is een officiële website van de Vlaamse overheid

uitgegeven door Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming (opent in een nieuw tabblad)
Vlaanderen is cultuur en onderwijs