Ons kasteel in een erfgoedkleedje
Op de speelplaats van freinetschool Villa Zonnebloem staat het Hof Van Nassau - een klein kasteel - te verkommeren. Daar wilde de school verandering in brengen. Tijdens open ateliers werkten de leerlingen rond verschillende geschiedkundige periode. De muzische resultaten daarvan gebruikten ze om het kasteeltje op te smukken.
‘Het Hof van Nassau is een beschermd monument. Maria van Bourgondië heeft nog in het kasteeltje gewoond’, vertelt directeur Jo Verhenneman van Villa Zonnebloem. ‘Omwille van de veiligheid mogen we het niet meer betreden. Er is geen geld om het te restaureren, maar toch wilden wij als school ook ons deel doen.’
Open ateliers
‘Voor de ramen komen platen om het kasteel te behoeden voor wind- en regeninslag’, vertelt Jo. ‘Daarop prijken de resultaten van onze open ateliers. Die open ateliers organiseren we al enkele jaren. Om de zes weken kunnen de leerlingen enkele uren aan de slag met muziek, dans, theater, beeldende kunsten ... We doen dat klasdoorbrekend, op de jongste kleuters na mengen we de leerlingen van alle klassen, van 4 tot 12 jaar. Naast het creatieve vinden we ook dat sociale heel belangrijk. Je ziet meteen dat de oudsten zich over de kleinsten ontfermen, dat ze met elkaar bezig zijn en zo dingen van elkaar opsteken.’
Dit schooljaar stonden alle open ateliers in het teken van de geschiedkundige periodes. ‘We zijn met het thema gestart bij de middeleeuwen. Daarna kwamen de industriële revolutie, de moderne tijd en het futurisme aan bod. We eindigden met de vraag wat er in 2500 van ons kasteeltje zal worden? Er kwamen allerlei activiteiten aan bod. Van helmen maken en hofdansen, over verhalen maken en stempelen, tot muziekinstrumenten maken en schilderen.’
De kinderen gingen in groepen aan de slag, onder begeleiding van een leerkracht of een ouder. Uit de resultaten van alle ateliers werden een aantal werken gekozen. Die werden gefotografeerd en overgebracht op zeildoeken. Die doeken verbergen de houten platen waarmee het kasteeltje is dichtgetimmerd. ‘Zo combineren we de bescherming van ons monument met de creativiteit van de kinderen en erfgoededucatie’, besluit Jo.
Een erfgoedtintje
De open ateliers zorgde er voor dat al onze klasprojecten een erfgoedtintje kregen. Eén klas van onze tweede graad verdiepte zich in het werelderfgoed, de andere in stadsvernieuwing. De derde graad ging op zoek naar het Gentse erfgoed. Door het project deden we heel wat inspiratie op om in de toekomst aan de slag te gaan met erfgoededucatie.
Tips van de leerkrachten
- Wees niet bang om de klassen te verdelen en de leerlingen te mengen. Een open atelier is daarvoor een zeer goed proefterrein
- Betrek ouders en laat hen een atelier doen. Wij hebben veel ouders-kunstenaars maar je kan ook met externe kunstenaars werken om zo'n atelier te begeleiden.
- Stap af van je eerste associatie. Denk bij middeleeuwen niet meteen aan ridders maar brainstorm nog een beetje verder met wat collega's.
- Zorg voor een doorschuifsysteem telkens je een open ateliernamiddag organiseert. Op die manier komen kinderen met alle activiteiten in contact.
- Beperk een atelier tot 2 uur. Het is niet de bedoeling om iets heel mooi en afgewerkt af te leveren. Het gaat om de creativiteit en de beleving.