Van oorlogsverhalen tot kortfilm

We wilden op school de 100^ste verjaardag van het einde van de Eerste Wereldoorlog herdenken’, vertelt leraar geschiedenis Jonas Slegers. ‘Ik vond het belangrijk om tijdens het project een betrokkenheid te creëren tussen de leerlingen, de leerkrachten en de leerstof. Na wat denken, kwam ik op het idee voor de kortfilm. Via een bevriende filmmaker, kwam ik bij Sacha Claes uit. Hij gaf eerst een workshop aan onze vijfdejaars, waarin hij uitlegde hoe ze goede filmbeelden konden maken met hun smartphone. Daarna mochten ze zelf aan de slag. Op drie locaties hebben ze beelden geschoten.’

Westhoek, Maasmechelen, school

‘Onze school gaat elk jaar op daguitstap naar de Westhoek, om er het In Flanders Fields Museum, de loopgraven en andere monumenten rond de Eerste Wereldoorlog te bekijken’, vertelt Jonas. ‘Dit jaar maakten we er een tweedaagse van. De leerlingen maakten er beelden van de Menenpoort, de Last Post, de Dodengang …’

‘Daarnaast heb je het lokale verhaal. Dankzij onze partner Erfgoedcel Mijn-Erfgoed hebben we heel wat boeiende oorlogsverhalen uit Maasmechelen gevonden en in beeld gebracht. Tot slot kregen de leerlingen uitzonderlijk toestemming om op school te filmen. De school en het herdenkingsmonument dat hier staat, vormden de derde pijler van de film.’

De leerlingen kregen een duidelijke deadline: Ze moesten per locatie - Westhoek, Maasmechelen, school - een ongemonteerd filmpje van maximaal 20 seconden bij Sacha inleveren. Die is met al die ruwe beelden aan de slag gegaan en heeft een montage gemaakt. ‘Aanvullend vroegen we leerlingen met een andere moedertaal dan het Nederlands om een vredesboodschap in te spreken. Ook die hebben we in de montage verwerkt.’

Dankzij het maken van de kortfilm lieten we technologie en leerstof hand in hand gaan. In zo’n project lukt dat beter dan in een doordeweekse les. We gaven de leerlingen de nodige creatieve vrijheid. Zo verhoogden we hun persoonlijke betrokkenheid, want ze hadden het project echt zelf in handen.’

Ook gewoon mensen

Vijfdejaarsstudente Kayley geeft toe dat ze bij het begin van het project vreesde dat het saai zou worden: ‘Maar het is anders uitgedraaid. Het is goed om eens van nabij te bekijken wat er allemaal gebeurde tijdens de Eerste Wereldoorlog, want veel mensen weten dat niet.’

‘Ik vond vooral de bezoeken aan de kerkhoven indrukwekkend’, zegt haar klasgenote Gill. ‘Wat me daar opviel,  was het enorme verschil tussen de Britse kerkhoven, met al die rijen witte kruisen, en de Duitse, waar meestal vier lichamen samen lagen in één graf. Zo sta je erbij stil dat ook de zogenaamde vijanden gewoon mensen zijn die vechten voor hun land.’

Klasgenoot Ahmed apprecieerde vooral de creativiteit. ‘Het was meer dan pen en papier. We mochten aan de slag met film, ook buiten de schoolmuren. Eigenlijk waren de dingen die we hoorden en zagen nog veel interessanter dan wat we uiteindelijk zelf op beeld hebben kunnen vastleggen.’

Miguel besluit: ‘We hebben ingezien hoe gruwelijk het toen geweest is. Dat beseften we vroeger te weinig.’

Vakoverschrijdend en betrokken

De negen betrokken leerkrachten Nederlands, Engels en geschiedenis moesten eveneens beelden inzenden. ‘Zo werkten we niet alleen vakoverschrijdend, maar ontstond er ook bij de collega’s een persoonlijkere betrokkenheid.’

‘De belangrijkste meerwaarde voor de leerkrachten was de mogelijkheid om ons eigen vakgebied eens anders te bekijken’, vindt Jonas. ‘Zie dat gerust als zelfkritiek. We vervallen soms snel in gewoonten. Dit project heeft ons geleerd dat je de leerstof ook vanuit een totaal andere hoek kan aanpakken.’

Tips van leerkracht Jonas 

• Zoek gemotiveerde collega’s die je helpen het project te trekken. Het gaat om teamwerk. Als je het werk kan verdelen, is het allemaal best te doen.
• Kies een sterke externe partner, die je praktisch en inhoudelijk kan helpen.
• Bekijk wie je zelf in je netwerk hebt. Ik kom uit de erfgoedsector, dus ik kende de mensen van Mijn-Erfgoed al. Zo weet je dat je samenwerkt met een partner op wie je kunt vertrouwen.
• Heb oog voor het lokale verhaal. In je eigen buurt valt vaak heel wat interessant materiaal te rapen rond het thema dat je hebt gekozen. Dat is niet alleen handig, het verhoogt de persoonlijke betrokkenheid van de leerlingen.