Film.phase.poetry
Film.phase.poetry of kortweg fasen, het cultuurproject van GO! Forum Da Vinci in Sint-Niklaas, is een wervelende mix van geluiden, beelden en woorden met Cultuur in de Spiegel als referentiekader. Twee leerkrachten en een groepje leerlingen uit de derde graad aso sloegen tijdens de uren vrije ruimte aan het experimenteren. ‘We zijn vertrokken vanuit een heel open idee’, zegt leraar Bas Matthynssens. ‘Dat was een risico, maar het is zelfs meer geworden dan verwacht.’
Leerkracht samenspel Kris Matthynssens van de Stedelijke Academie voor Muziek, Woord en Dans (SAMWD) liet de leerlingen kennismaken met Clapping Hands van Steve Reich. Danseres en choreografe Shila Anaraki wijdde de leerlingen in in de geheimen van het concept ‘Letter Pieces’. Hierbij vormen gekleurde post-its een partituur die voor elke uitvoerder anders is. Beide workshops kwamen samen tijdens het toonmoment. Op het ritme van de metronoom maakten twee dansers bewegingen, schilderden twee kunstenaars vegen op een doek, lazen twee sprekers schijnbaar onsamenhangende, Engelse woorden voor en speelden twee muzikanten piano. Elk duo deed dit op hetzelfde ritme en toch leverde dit een totaal verschillende uitvoering op.
Wordt vervolgd…
‘Fotograaf en videokunstenaar Kobe Wens toonde de leerlingen hoe ze met beelden en video aan de slag konden’, zegt Bas. De leerlingen maakten posters en leerden hoe met verschillende beelden één beeld kan worden gemaakt. Op het toonmoment werden de beelden getoond op verschillende computerschermen terwijl een leerling gitaar speelde. De leerlingen beëindigden de avond met een filmpje geprojecteerd op het afdak van de speelplaats. Hierin gingen beelden in elkaar over terwijl teksten en losse woorden met echo’s werden afgespeeld.
Ook na het toonmoment werd koortsig verder gewerkt. Tot aan de examens sleutelden de leerlingen verder aan de projecten. ‘Het toonmoment was goed om de druk wat te verhogen’, legt Bas uit. ‘Zo kregen de leerlingen ook een gevoel van voldoening, omdat hun geëxperimenteer tot iets geleid had.’
Cultuur in de Spiegel
Cultuur in de Spiegel diende als referentiekader voor dit project. Volgens deze cultuurtheorie is cultuur geen vaststaand gegeven, maar wel de betekenis die we er aan geven, de indruk die het nalaat. ‘De workshops dienden als opstap’, legt Peter uit. ‘De leerlingen dachten na over wat alle beelden en geluiden voor hen betekenden en daarna gingen ze er zelf mee aan de slag.’ Ook de verschillende cultuurdragers werden geïntegreerd in het project. ‘Het proces is voor ons altijd het belangrijkste geweest’, zegt Bas, ‘Maar het is fijn dat er ook mooie resultaten zijn gekomen.’ En een indruk nalaten op het publiek? Daar slaagt Fasen wonderwel in.
Tips van Bas en Peter
- Vertrek vanuit de sterkte van de groep. Sommige leerlingen zijn al eerder aan de slag gegaan met video’s en muziek.
- Ga in zee met culturele partners die de leerlingen professioneel begeleiden en die bovendien de juiste materiële ondersteuning bieden.
- Heb vertrouwen in de leerlingen. Zet hen op weg en laat hen dan zelf verder ontdekken en experimenteren. Je kan hen bijsturen wanneer nodig.
- Voorzie een toonmoment, zodat de leerlingen toch een zekere druk voelen om iets af te leveren. Het proces van het project blijft wel het belangrijkste.
- Ongelofelijk interessant is de app Clapping Music waarmee je spelenderwijs de patronen kunt aanleren. Waarschuwing: gruwelijk verslavend!
Culturele vaardigheden en dragers
Wil je meer inzetten op cultuur in jouw klas? Ontdek de theorie Cultuur in de Spiegel.
Culturele vaardigheden
waarnemen
- Door middel van ervaringsgerichte workshops werden vaardigheden bij de leerlingen aangeleerd. Zo maakten ze kennis met Clapping hands van Steve Reich.
- Ook de choreografe liet de leerlingen ervaren hoe ze aan de hand van gekleurde post-its een partituur van Letter Pieces konden uitvoeren.
verbeelden
- De leerlingen bedachten een eigen versie van de Clapping Hands en de choreografe begeleidde een brainstorm waarbij de leerlingen hun fantasie de vrije loop lieten.
- De leerlingen drukten zich tijdens het toonmoment uit op verschillende manieren, door te dansen, schilderen, piano spelen en poëzie.
- Ze maakten eveneens posters uit verschillende beelden en experimenteerden met videoprojecties op het afdak van de speelplaats.
conceptualiseren
- Tijdens de workshops bespraken de leerlingen het fase-concept en benoemden wat beeld en geluid voor hen betekent.
analyseren
- Onder begeleiding van verschillende experts analyseerden de leerlingen het werk en concepten van verschillende kunstenaars. Zo onderzochten ze welke ‘fasen’ er aan bod kwamen in woord, beeld, klank en dans.