Laaggeletterde cursisten van overal ter wereld maken toneel in Antwerpen

Ze komen uit België, China, Polen, Somalië, Syrië, Marokko, Irak of Afghanistan. Allemaal hebben ze een verschillende achtergrond, maar allemaal volgen ze ook cursus aan Open School Antwerpen, een centrum voor basiseducatie waar laaggeletterde volwassenen Nederlands kunnen leren, of wiskunde en ICT, maar ook cursussen over hoe ze zekerder van zichzelf kunnen zijn. 

'Veel cursisten hebben voor dit toneel hun grenzen verlegd'

Even wennen

De meesten kenden elkaar niet, tot ze dit voorjaar deelnamen aan Groot Familie, een toneelproject onder leiding van Stefan Perceval, de artistiek leider van Het Gevolg uit Turnhout. Toneelervaring hadden ze niet, maar dat deerde niet. ‘Stefan werkte met heel universele thema's’, zegt Marie De Hert. ‘Wat betekent liefde? Je familie? Je mama? Het zijn allemaal dingen die ons verbinden, hoe verschillend we ook zijn. Die aanpak maakte de groep los.’

Toch was het in het begin allemaal even wennen, zegt Tania Polak, leraar bij Open School Antwerpen die het project mee begeleidde. ‘Veel cursisten moesten wennen aan de gewoonten van hier. Zo was het voor sommige cursisten bijvoorbeeld niet evident om elkaar aan te raken. In een scène moesten twee cursisten hoofd tegen hoofd staan. Een meneer vond dat moeilijk en deed dat eerst met een stuk stof, zodat er geen direct contact was. Maar vlak voor de voorstelling heeft hij dat weggelaten en het zonder gedaan. Zo zijn er veel mensen die hun grenzen verlegd hebben.’

Uitbeelden

Ook de taal was niet altijd evident. Sommige cursisten spraken nog maar net Nederlands. ‘Maar meer hoefde ook niet’, zegt Polak. ‘De deelnemers konden ook fysiek uitbeelden wat ze wilden zeggen, met bewegingen of al dansend.’

Groot Familie speelde vijf uitverkochte voorstellingen in de Rataplan en nadien ook nog in het Red Star Line Museum. Een succes, maar nog belangrijker is de impact die het project had op de cursisten . ‘De cursisten zijn echt een familie geworden’, zegt Marie. ‘Ze hebben een Facebookgroep en komen nog steeds af en toe samen om bijvoorbeeld naar het toneel te gaan.’

‘Sommige cursisten zijn echt open gebloeid hierdoor’, zegt ook Tania Polak. ‘Er was bijvoorbeeld iemand die alleen buitenkwam voor het werk en de Nederlandse les. Hij sprak nooit met zijn collega's sprak en ook bij ons op school zei hij bijna niets. Tot hij aan het toneelproject deelnam. Nu staat hij zelf voor de klas om andere cursisten warm te maken voor het toneelproject. Het is ongelooflijk wat dit project losgemaakt heeft.’ Onze school plant volgend jaar opnieuw om een toneelstuk te maken!

Naar: demorgen.be