Moretusvrienden

Voor de leerkrachten van BuSO De Tjalk is het niet vanzelfsprekend om bereidwillige partners te vinden voor hun projecten. ‘Wij waren vragende partij om iets speciaal te doen met onze leerlingen’, zegt Suzy. ‘Het museum Plantin-Moretus kwam met een fijn voorstel en via collega’s kwamen we in contact met het Groenendaalcollege.’ Dit is het tweede jaar dat het project uitgevoerd werd, uiteraard met vorderingen en nieuwigheden. 

Onbekend terrein

Voor de vierdejaars humane wetenschappen van het Groenendaalcollege was de kennismaking met hun Moretusvrienden een sprong in het diepe. ‘Onze leerlingen trokken met lood in de schoenen naar de eerste bijeenkomst, omdat ze niet wisten wat hen te wachten stond,’ zegt Frank Mannaerts, leraar godsdienst. ‘Op voorhand hadden we met hen de video bekeken die vorig jaar van het project werd gemaakt en tijdens de lessen godsdienst en gedragswetenschappen hadden we rond het thema verschillen gewerkt, maar de theorie is natuurlijk anders dan de praktijk.’

Vriendenboekje en papierscheppen

Elke leerling van Groenendaal koos een partner van BuSO De Tjalk met wie ze het volledige project zouden samenwerken. Bij de eerste kennismaking waagden de duo’s zich aan Sherborne. ‘Bij deze bewegingsmethode liggen onze jongeren op de grond en doen ze samen met hun partner allerlei bewegingen’, legt Anja uit. ‘Voor de leerlingen van Groenendaal was dat meteen heel confronterend, omdat onze jongeren vaak erg beperkt zijn wanneer ze liggen.’ Met behulp van een vriendenboekje leerden ze elkaar stap voor stap beter kennen. ‘Ik hielp onze leerlingen met knipsels en plaksels om het boekje verder in te vullen’, vertelt Suzy.

In de volgende maanden ontdekten ze samen de geschiedenis van de familie Moretus van het Plantin-Moretus museum, maakten ze stempels met rubber en hout en woonden ze een ervaringstheater met muziekinstrumenten bij van Kamo vzw, dat volledig voor hen op maat werd aangepast. In samenwerking met Ab de Nijs Bik, een ervaren drukker van het Plantin-Moretus museum, maakten ze met een droge naald een ets in een zinken plaatje. ‘We hebben ook zelf papier geschept’, vertelt Suzy. ‘Juf Anja bereidde op voorhand de pulp. De leerlingen van Groenendaal maakten het papier, maar onze jongeren beslisten wel hoe het er zou uitzien.’ 

Onze leerlingen hebben dit jaar echt hun grenzen verlegd.

Zonder woorden

In de loop van de samenwerking stootte de groep soms op een aantal uitdagingen waar niet iedereen in eerste instantie bij stil stond. ‘Groenendaal stelde voor om tijdens de wandeling in het bos gezellig samen te picknicken’, vertelt Suzy. ‘Dat gaat helaas niet zomaar met onze leerlingen. Het middagmaal duurt sowieso veel langer bij hen en we hebben altijd een plek nodig om hen te kunnen verzorgen.’ De rolstoelen maken ook het vervoer niet altijd eenvoudig. ‘Iedereen van de bus halen, kost tijd’, zegt Suzy, ‘maar met de leerlingen van Groenendaal erbij had elk van onze jongeren nu een geweldige begeleider.’

De vierdejaars gingen op een heel spontane manier om met de beperking van hun Moretusvrienden, vaak tot verbazing van de leerkrachten. ‘Een van de jongens van BuSO De Tjalk kan niet praten’, zegt Frank. ‘Met geluiden probeert hij zich verstaanbaar te maken. Toen we met z’n allen naar de zonsverduistering wilden kijken, kwam zijn partner zeggen dat de jongen ook graag een eclipsbril wilde. Ze verstaan elkaar goed, ook zonder woorden.’

À la carte

Volgend jaar starten beide scholen een nieuw project op in samenwerking met het Antwerps Museum Aan de Stroom. ‘Samen met een andere groep leerlingen van BuSO De Tjalk, die kooklessen krijgen op school, gaan we aan de slag rond de expo Antwerpen à la carte’, zegt Frank. ‘Deze leerlingen bereiden trouwens nu al het bruiloftsmaal, een culinaire afsluiter van ons Moretusproject. Natuurlijk gaan we ook Moretusvrienden verderzetten en zo de twee projecten samenbrengen. ’

Uit het oog, in het hart

Ook de leerlingen van het Groenendaalcollege die vorig jaar deelnamen, blijven graag betrokken. Zo volgden enkelen onder hen een snelcursus om als gids de ouders en de leerlingen rond te leiden in het museum. ‘Ze vinden het fijn om hun kameraden nog eens terug te zien’, zegt Suzy. ‘Plantin Moretus heeft een speciale plaats in hun hart. Als je hen vraagt welk museum in Antwerpen echt de moeite is, hoeven ze daar niet over na te denken.’

Moretusvrienden opent deuren voor beide scholen. ‘Onze leerlingen hebben dit jaar echt hun grenzen verlegd’, zegt Frank. ‘En bij ons krijgen de kinderen het idee dat zij hetzelfde kunnen doen als hun vrienden, zoals een museum bezoeken’, vult Suzy aan. Het jaar loopt misschien op zijn einde, uit het oog is zeker niet uit het hart, ook niet voor de leerlingen van BuSO De Tjalk. ‘Het bruiloftsmaal is onze laatste samenkomst en dat wordt een moeilijk moment’, zegt Suzy. ‘Maar de leerlingen van Groenendaal zijn wel vrienden geworden van onze jongeren en vrienden, dat blijft voor hen.’

Tips van juf Anja, juf Suzy en meester Frank

• Een samenwerking tussen twee scholen met een zeer verschillend leerlingenpubliek is een meerwaarde voor beide scholen.
• Zoek een waardevolle culturele partner met wie beide scholen gedurende het hele project kunnen samenwerken. Een museum kan de leerlingen bovendien laten kennismaken met een stukje geschiedenis.
• Organiseer op regelmatige basis een bijeenkomst met alle leerlingen. Zo leren de duo’s elkaar geleidelijk beter kennen.
• Begin met een open geest aan het uitdagende project. Collega’s en leerlingen zouden je wel eens kunnen verrassen.