Poëzie raakt niet alleen geschiedenis, maar ook jongeren in het college
Hoe kan je de vakken Nederlands, geschiedenis, godsdienst, Latijn en PO laten samenwerken om onderwijs nog betekenisvoller te maken? In het Onze-Lieve-Vrouwecollege (OLVA) in Assebroek (bij Brugge) bewijzen ze dat dit kan. In september startten gedreven vakleerkrachten samen met een docente beeld van de Academie Brugge DKO aan een drie jaar durende kuur. Niet zomaar een kuur, maar een heuse ‘Kunstkuur’. Over de kracht van beelden. Over idolen en hun sokkels. Benieuwd hoe ze dit in het derde jaar Latijn, Economie en Wetenschappen aanpakken? Wij lichten een tipje van de sluier op.
Directeur Danny Van De Velde van OLVA was van in het begin overtuigd van de meerwaarde van Kunstkuur en nam het initiatief: ‘De school en de academie kenden elkaar nog niet. Maar OLVA heeft een lange traditie in cultuur. We hebben dit project aansluiting laten vinden bij de cultuurvisie van de school waar we een 10-puntenplan voor uitschreven.’
De twee godsdienstleerkrachten, Bart en Lies beten de spits af. “Godsdienst is geen populair vak. De vooringenomenheid is vaak groot. Dankzij Kunstkuur kan ik aan dingen betekenis geven wat voorheen niet lukte”, legt Bart uit. ‘Ook religieuze thema’s kunnen creatief worden uitgewerkt. Het Scheppingsverhaal is daar een mooi voorbeeld van. Leerlingen ontdekken gaandeweg ook nog andere expressievormen om uit te drukken wie ze zijn, op die manier draagt Kunstkuur zonder twijfel bij aan de identiteitsvorming van jongeren.’
Ik ga nu veel liever naar school, die lessen maken voor mij echt het verschil
‘Tijdens de lessen Nederlands vroegen we ons af wat theatertaal is en hoe de brug kan worden geslagen naar idolen’, vertelt een enthousiaste leerling. ‘En zo kwamen we uiteindelijk weer uit bij wie we zelf zijn, onze helden, stereotypering en vooroordelen.’ Joost Goethals, directeur van de academie Brugge DKO voegt eraan toe: ’De collage gedichten die ze in de les Nederlands maakten, zijn het vertrekpunt geweest voor een volgende stap. Met Tiny Vanheerswynghel, leerkracht beeld van de academie werd naar een creatieve verwerking gezocht. Niet altijd evident bij een grote klasgroep, maar zo kunnen we de lat weer hoger leggen. Kunstenaars zoals Claes Oldenburg, Louise Nevelson, maar ook modeontwerper Raf Simons boden inspiratie. Vanuit een kunstenaar, een idee of techniek verwant aan de drukkunst ging elke leerling aan de slag met zijn of haar gedicht. Dit geheel werd gedurende drie weken gepresenteerd in de inkom- en trappenhal van de school.’
Het resultaat mag er zijn. ‘Het schooljaar is nog niet afgelopen, maar ik denk dat ik nu al wel kan stellen dat de samenwerking met OLVA en de daaruit vloeiende Kunstkuur zeker verrijkend is’, merkt Joost Goethals op, ‘en dat het qua professionalisering van de leerkrachten echt wel kan tellen.’
En de meerwaarde voor de leerlingen? ‘Ik ga nu veel liever naar school, die lessen maken voor mij echt het verschil’, glundert een leerling. En zeg nu zelf, klinkt dat niet als muziek in de (school) oren?
Tips van directie en leerkrachten
- Leg de lat hoog genoeg: stel gerichte vragen in functie van wat je doel is. Pas niet zomaar losse ideeën toe.
- Leer zelf ontdekken en leer zelf bij waar je met kunst naartoe kan.
- Zoek bij creatie-opdrachten hoe je leerlingen kan stimuleren om een persoonlijke indruk of ervaring uit te drukken.
- Voorzie een goede fysieke ruimte waar interactie met leerlingen mogelijk is.
Culturele vaardigheden en dragers
Wil je meer inzetten op cultuur in jouw klas? Ontdek de theorie Cultuur in de Spiegel.
Culturele vaardigheden
waarnemen
- Kijken naar het werk van verschillende kunstenaars.
- Lezen van gedichten die later verwerkt worden tot een nieuw gedicht
verbeelden
- Een bestaand gedicht verknippen en er een nieuw gedicht van maken
- Een gedicht plastisch uitbeelden aan de hand van een kunstenaar, techniek of idee waarbij er een link met de drukkunst is
- Kartonnen letters uitwerken waarbij je gebruik maakt van de techniek van een specifieke kunstenaar
conceptualiseren
- De typische kenmerken van de verschillende kunstenaars benoemen
- Een debat in de klas voeren over helden en idolen en de eigen identiteit
analyseren
- Het werk van een kunstenaar beoordelen op basis van stijlkenmerken
Dragers
lichaam
- Kijken naar kunstwerken, vaststellen wat je ziet
voorwerpen
- Associaties maken van elementen uit het Scheppingsverhaal om ze creatief te kunnen verwerken
- Het materiaal (karton, stof, papier, wol,...) bewerken
taal
- De gedichten die gebruikt worden
- Het scheppingsverhaal dat als uitgangspunt dient
Grafische tekens
- De kartonnen letters die als beeldtaal gebruikt worden om woorden te vormen.