Overslaan en naar de inhoud gaan
Aanmelden
Home

Hoofdnavigatie

  • Home
  • Activiteiten
  • Cultuurpartners
  • Scholen
  • Ondersteuning
    • dynamoOPWEG
    • dynamoPROJECT
    • Kunstkuur
  • Acties
    • Cultureel bewustzijn
    • Beste Boekenjuf/meester
    • Poëziesterren basisonderwijs
    • Poëziesterren secundair onderwijs
    • Netwerk Lezen op School
    • Inspiratiedag
    • Cultuurdagen
    • Dag van de Cultuureducatie
    • Cultuur en onderwijs
    • Erfgoedweek
  • Inspiratie
Zoeken
Sluit zoekvenster
Sluit zoekvenster

Kruimelpad

  1. Home
  2. Soundscapes met bijen

Soundscapes met bijen

Negentien leerlingen van de STEM-klas 4E van Sint-Bavo in Gent maakten soundscapes gemaakt onder begeleiding van Arno Geerts van De Notenboom. Ze lieten zich hiervoor inspireren op het gedrag én belang van bijen.

Recent werd beslist om in de STEM-klas de lessen P.O. en M.O. te schrappen om zo meer tijd te hebben voor STEM-projecten. Om de leerlingen toch een cultureel en creatief aanbod te bieden, klopte ze aan bij muziekleerkracht Stefaan Van Tricht. Die kwam met het idee om een aantal sessies soundscapes te maken.

‘Met de subsidie dynamoPROJECT konden we een beroep doen op twee externe partners’, vertelt Stefaan. ‘ We besloten om in zee te gaan met het Concertgebouw Brugge en met Arno Geers van De Notenboom, een organisatie die inzet op muziekeducatie. Deze laatste heeft vroeger nog les gegeven aan Sint-Bavo en was daarom de uitgelezen persoon om voor de leerlingen een aantal sessies op maat te maken.

‘Ik heb heel wat bijgeleerd. Ik ken nu meer mogelijkheden hoe ik ze in de lessen Muziek aan bod kan laten komen.’

Stefaan Van Tricht - muziekleerkracht

Experimentele klankinstallaties

’In het concertgebouw Brugge kregen we een rondleiding met speciale aandacht voor de architectuur en akoestiek van het gebouw’, vertelt Stefaan. ‘Daarnaast volgden de leerlingen een workshop sounddesign in de soundfactory van het gebouw. Daar kwamen we in contact met experimentele klankinstallaties. De leerlingen luisterden naar een aantal voorbeelden en kregen oefeningen waarin ze ontdekten wat je met elektronische klanken kan doen. Ze leerden er ook werken met het programma Garageband van Apple’

De leerlingen namen er ook omgevingsgeluiden en samples op die ze later in het project konden gebruiken. Vervolgens kregen ze vier sessies van telkens twee uur waarin Arno hen wegwijs maakte in soundscapes. Ze gingen aan de slag met de muziekprogramma’s LMMS en Audacity. ‘Hiermee konden ze beats, bass riffs en melodieën ontwerpen, maar ook hun eerder opgenomen samples integreren.’

Thema bijen

De leerlingen lieten zich inspireren op het gedrag en belang van bijen. ‘Dat was een van de onderwerpen die in het STEM-project aan bod kwam’, verklaart Stefaan. ‘Alle ingrediënten van de soundscapes hebben iets te maken met bijen, omgezet in een soort van grafische partituur. Het is als een auditieve puzzel waarbij de puzzelstukjes, de patroontjes, elk ook nog eens apart ontworpen zijn.’

De leerlingen werkten in groepjes van drie à vier. Samen maakten ze ook een kort filmpje. Daarbij gebruikten ze bestaand videomateriaal over bijen, zoals een reclamespot of een documentaire. Het resultaat werd gepresenteerd als voorprogramma van een muziekoptreden.

Eén groepje speelde livemuziek tijdens de presentatie. ‘Het was de bedoeling dat elk groepje er een soort performance aan koppelde, maar omdat het toonmoment door omstandigheden een week vroeger plaatsvond, had niet iedereen genoeg tijd om dat rond te krijgen’, aldus Stefaan.

Nieuwe expertise

Stefaan is heel tevreden met het resultaat. ‘Het was soms wat prutsen, maar een heel aantal leerlingen zijn echt heel creatief te werk gegaan. Ik heb eveneens heel wat bijgeleerd, want ik kende het programma LMNS nog niet. Ik weet nu de mogelijkheden ervan en hoe ze in de lessen Muziek aan bod kunnen komen.’

In een eventueel vervolgproject zou Stefaan andere vakken willen betrekken, zodat de leerlingen meer houvast zouden hebben. ‘Het lijkt me interessant om samen te werken met de collega’s van Taal om te bekijken of er manieren zijn om verhalen te maken die aansluiten bij de uitwerking van de soundscapes.’

Tips van Stefaan

  • Denk op voorhand concreet na over waar je naartoe wil. Denk ook na over het format waarin het project uiteindelijk gepresenteerd zal worden, in overleg met de leerlingen. Zo weten ze hoe het moeten uitwerken en kunnen ze concreet te werk gaan.
  • Werk samen met een cultuurpartner die iets op maat van de leerlingen kan maken. De samenwerking met Arno verliep heel vlot, omdat hij veel voeling had met onze jongeren.
  • Denk na over mogelijke samenwerkingen met andere leerkrachten. Als de lessen Taal betrokken waren geweest bij het project, hadden we de leerlingen iets concreter kunnen sturen bij de inhoud van hun soundscapes.

Culturele vaardigheden en dragers

Wil je meer inzetten op cultuur in jouw klas? Ontdek de theorie Cultuur in de Spiegel.

CIS cirkel basis

Culturele vaardigheden

waarnemen

  • In het concertgebouw Brugge luisterden de leerlingen naar voorbeelden van elektronische muziek zoals die van Ligety en Varèse.
  • Arno toonde een soundscape met filmpje waarop de leerlingen zich konden inspireren.
  • De leerlingen leerden door waar te nemen over de architectuur en akoestiek van het concertgebouw.

verbeelden

  • De leerlingen maakten tijdens de sessies van Arno zelf soundscapes in groepjes van drie à vier, zich baserend op de betekenis en het gedrag van bijen.
  • De leerlingen gingen in het concertgebouw van Brugge aan de slag met experimentele klankinstallaties en namen samples op.
  • De leerlingen maakten korte filmpjes bij hun soundscapes, gebruikmakend van bestaand beeldmateriaal, zoals reclamefilmpjes en documentaires.

conceptualiseren

  • De leerlingen moesten in groepjes overleggen over hoe ze te werk zouden gaan in het maken van hun soundscapes.

analyseren

  • De leerlingen luisterden naar elkaars soundscapes en gaven elkaar feedback.
  • De workshops sloten aan bij het STE(A)M-project iMuSciCA dat klank en geluid bekijkt vanuit een technisch-wetenschappelijke manier.

Dragers

lichaam

  • De leerlingen moesten hun zintuigen op scherp zetten om het muzikale uit omgevingsgeluiden uit te lichten.

voorwerpen

  • Tijdens de workshop in het concertgebouw leerden ze werken met het Apple-programma Garageband.
  • Tijdens de sessies van Arno Geerts hebben de leerlingen gebruikgemaakt van de muziekprogramma’s LMMS en Audacity.
  • Ze surften ook op het internet om bijpassende filmpjes over bijen te vinden.
  • Klankinstallaties: tijdens de rondleiding en workshop in het concertgebouw kwamen de leerlingen in contact met een aantal experimentele klankinstallaties zoals een klankpaddenstoel.

taal

  • Gesproken taal: de leerlingen moesten onderling in groepjes overleggen om hun soundscapes te creëren en het bijhorende filmpje te redigeren.

Grafische tekens

  • Het thema bijen werd gevisualiseerd en omgezet in een soort van grafische partituur die op haar beurt in muziek werd omgezet.
  • Film: de leerlingen maakten gebruik van bestaand beeldmateriaal (documentaires, cartoons, reclamefilmpjes) om een eigen filmpje samen te stellen.
Dien je eigen subsidieproject in
Auteur Julie Putseys
School Sint-Bavohumaniora MS
Organisaties Concertgebouw Brugge
De Notenboom
Onderwijsniveau
  • Secundair onderwijs
  • Voltijds gewoon secundair onderwijs
Thema
  • film en fotografie
  • geluid en muziek
  • mediawijsheid
  • STE(A)M
Sleutelcompetenties
  • Digitale competenties
  • Cultureel bewustzijn
  • Wiskunde – wetenschappen – technologie – STEM
Schooljaar 2018-2019
Projectverantwoordelijke Stefaan Van Tricht, muziekleerkracht

Praktijkvoorbeelden

Toon alle praktijkvoorbeelden →
Leerling werkt aan muzieknummer op iPad

Songs & Beats leren BuSo-leerlingen plannen en samenwerken

Muziek, dat was het onderwerp waar de leerlingen van Sint-Gregorius in Gentbrugge vooral rond wilden bijleren in hun keuzemodule. De school zag hierin een uitgelezen kans om te werken rond planning en samenwerking: twee vaardigheden die niet evident zijn voor leerlingen met ASS. Samen met Tim Wuyts...

Lees meer
Leerling gaat creatief aan de slag met literatuur

Creatief omspringen met meertaligheid? Breng een schrijver in je klas!

In 2021 lanceerde de Vlaamse Gemeenschapscommissie Kunstenaars in de klas, een oproep om kunstprojecten te stimuleren in het Nederlandstalig secundair onderwijs. Een van de projecten die subsidies ontving, is de samenwerking tussen schrijver Arno Boey, het Atheneum Brussel en internationaal...

Lees meer

Leerkrachten én leerlingen ontdekken hun creativiteit tijdens Kunstkuur

Expertisedeling tussen leerkrachten. Muzisch sterker in de schoenen staan. De leerlingen laten kennismaken met de academie en met het plaatselijke Gemeenschapscentrum De Zeyp. Hun culturele blik verruimen. Hen de kans geven om hun creativiteit te ontdekken én te tonen… Het lijstje doelen waar de...

Lees meer

Het moois dat ontstaat als er ruimte is voor toeval en experiment

‘Vaak kiezen leraren op school nog voor sterk afgebakende muzische opdrachten. Dan is het fijn als zij én hun leerlingen, samen met een dko-docent, kunnen ontdekken wat voor moois er ontstaat als er ruimte is voor toeval en experiment.’ Aan het woord zijn Simon Vermeulen en Goedele Pauwelyn...

Lees meer
Leerlingen zitten in de klas en houden boomwhackers vast waarmee ze musiceren.

Leerstof herhalen, verdiepen en verwerken via beeld, dans en woord? Deze Kunstkuur toont hoe het kan

Tijdens muzische vorming dansen ze hoofdletters of zingen ze het verloop van de Eerste Wereldoorlog in een marslied. De krantenartikels die de leerlingen in de taalles schreven? Die gieten ze in een mediageniek journaal. Zo wekken Anke Vrinssen van Kunstacademie Dilsen-Stokkem en leraren Els Coox en...

Lees meer

Nieuws in de kijker

logo Poëziesterren secundair

Poëziesterren voor secundair onderwijs

De Poëziesterren geven poëzie een prominente plaats in het secundair onderwijs.

arrow leftpoëzie
Lees meer
Meisje houdt verfborstels voor gezicht vast

Kunstkuur: nieuwe aanvraagronde schooljaar 2023-24

Van 1 december 2022 tot 15 februari 2023 kan je je aanvraag indienen.

arrow leftKunstkuur
Lees meer
Inspiratiedag 2022

9/2 - Online infosessie Cultuurkuur voor organisaties

Hoe kan je als cultuurorganisatie Cultuurkuur inzetten om je scholenaanbod bekend te maken? In deze infosessie kom je te...

Lees meer
cover Seneca Kunst van het geven

WIN het boek 'De kunst van het geven'

Vincent Hunink verzamelde belangrijke delen uit Seneca's De Beneficiis over gunsten en het geven.. Maak kans op 1 van 3...

Lees meer
Mensen zitten in vergadering

Kom op SPREEK(k)uur!

Heb je een vraag over een (toekomstig) dynamoPROJECT of zoek je een kritisch klankbord voor je creatief project op...

Lees meer
Bekijk alles van nieuws

Nieuwsbrief

Schrijf meteen in en ontvang talrijke tips en inspiratie over meer en beter cultuuronderwijs op school, activiteiten, subsidies en deadlines, praktijkvoorbeelden en onze evenementen. Je mag de nieuwsbrief twee keer per maand in je mailbox verwachten.

 
 

Door in te schrijven stem je in met de privacyverklaring.

Voetmenu

Voor scholen

  • Activiteiten voor jouw klas
  • Cultuurpartners ontdekken
  • Jouw schoolpagina
  • Gratis vervoer met De Lijn
  • Financiële steun voor jouw project
  • Samenwerking school en academie
  • Acties en evenementen
  • Inspiratie
  • Reviews van leerkrachten

Voor cultuurpartners

  • Zo start je op Cultuurkuur
  • Organisatiepagina maken
  • Activiteit toevoegen
  • Culturele bestemming worden
  • Scholen in de buurt zoeken

Over Cultuurkuur

  • Over het platform
  • Kalender
  • Veelgestelde vragen
  • Schrijf je in op de nieuwsbrief

Contacteer ons

  • mailContactformulier
  • phone02 553 96 63
  • Facebook Volg ons op Facebook (opent in een nieuw tabblad)

Vlaamse overheid

Departement onderwijs & vorming

Koning Albert II-laan 15

1210 Brussel

Cultuurkuur.be is een initiatief van CANON Cultuurcel i.s.m. publiq (opent in een nieuw tabblad)

© 2022 Cultuurkuur

  • Contact
Cultuurkuur

Cultuurkuur.be is een officiële website van de Vlaamse overheid

uitgegeven door Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming (opent in een nieuw tabblad)
Vlaanderen is cultuur en onderwijs