Stop pesten met stop-motion
Achter de rug praten. Hypocriet doen. Alleen blijven zonder vrienden. Iemand bang maken. Ruziën. De leerlingenraad van basisschool De Kleine Geuzen in Jette weet wat de sfeer op school kan verpesten. Maar ze verwoorden ook haarscherp het tegengif: lachen met de hele klas, samen werken en spelen, voor iemand kunnen en durven opkomen.
Deze 12 kinderen, twee uit elk leerjaar, zitten vandaag voor de derde keer samen met Sandra Verkaart van Jekino. Zij typt hun suggesties meteen in op de iPad zodat ze verschijnen op het grote scherm. Groepjes van telkens twee duo’s kiezen er een positief en negatief onderwerp uit om filmisch te verbeelden.
Je kijkt met je gedachten als je je ogen niet gelooft
‘Dit zinnetje uit Vlo en Stiekel van Pieter Koolwijk gebruik ik als inspiratie. Ik raad het boek aan in de scholen waar ik het project begeleid. Zij gebruiken het parallel aan deze workshops. Verder vind ik het vooral belangrijk dat alles van de kinderen zelf komt’, zegt Sandra. In een vorige sessie leerde ze hen verschillende technieken aan. Hoe maak je stopmotion filmpjes? Waarop moet je letten bij het maken van een foto? En hoe knutsel je virtuele beelden met de clone-app? Op die kennis bouwen ze nu verder.
Samenwerken, hoe doe je dat?
Voor ze starten, vraagt Sandra nog hoe ze dat samenwerken best aanpakken. ‘Samen een mix van onze ideeën maken.’ Dat dat niet gemakkelijk is, ondervinden ze ook zelf. Als zesjarige De’ron niet langer wil stilzitten en meteen aan de slag wil gaan bijvoorbeeld. Of als Bilal niet meteen enthousiast wordt van de andere voorstellen.
Het ABC-verhaal
Sandra beweegt zich tussen de drie groepjes en herhaalt belangrijke aandachtspunten: ‘Wat je achterin je beeld ziet is ook belangrijk. Vind je de achtergrond goed zo?’ Of ze laat de kinderen tussentijds zelf bijsturen via gerichte vragen: ‘Jullie kennen het verhaal, maar andere mensen niet. Die begrijpen niet waarom jij aan het wijzen bent naar die deur. Denk terug aan het ABC-verhaal: met een begin, midden en een slot.’ Het viertal besluit opnieuw te beginnen. ‘Dat is niet erg, dit is zo leuk! Ik heb de app ook op mijn eigen tablet gezet’, glundert Helena.
Ernest heeft twee hoofden
Het groepje van Bilal maakt intussen met de clone-app een beeld-met-twee-gezichten. Ze mixen drie foto’s tot eentje waarin Ernest plots twee hoofden heeft. De boze blik van de dames ernaast maakt meteen duidelijk dat hypocriet doen (twee gezichten hebben) niet fijn is. Met de hulp van directeur Greetje maakt de groep ook een eenvoudig, helder filmpje. Samenwerken is leuk, hulp vragen is niet verkeerd. Dat is hun boodschap. Alleen die ‘stop’ komt steeds in spiegelbeeld op het scherm. Hoe valt dat op te lossen?
Regisseur in spe
De’ron vindt het geweldig om met een micro in zijn hand geïnterviewd te worden. Sandra neemt hem even apart zodat de andere drie kunnen starten met hun filmidee. Als volleerde regisseuse geeft zesdeklasser Fadoua instructies. Ze kiest voor kikkerperspectief, controleert de kadrering en is meedogenloos als het resultaat niet naar wens is: opnieuw. Sandra zal hun stukjes monteren tot een eerste versie. Dan ontdekken ze zelf hoe ze het resultaat kunnen verbeteren.
Welke foto past bij ‘respect’?
Een kwartiertje voor het einde van de sessie komt iedereen weer in de kring. Ze reflecteren op hun werk, op hun samenwerking en resultaat. Het enthousiasme is groot. Volgende keer zullen ze ‘respect’ centraal zetten. Respect voor elkaar en voor het materiaal in het speelhuisje bijvoorbeeld. Dat is een heikel thema in de leerlingenraad. Hoe interpreteren de kinderen dat? Kun je dat met beelden in een handleiding vastleggen?
Nog meer draagvlak
‘We zetten sterk in op het welbevinden van elk kind op onze school en geloven in de kracht van positief stimuleren van kinderen’, zegt directeur Greetje Smekens. ‘Maar we merken ook dat zoiets als respect bijbrengen in de dagelijkse praktijk niet altijd gemakkelijk gaat. Dit ’t Zal WELzijn-project zal nog meer draagvlak creëren. De leerlingen van de leerlingenraad zullen het uitdragen naar hun klasgenoten en hen zo betrekken. De resultaten willen we in de Week tegen Pesten graag aan de school en de ouders tonen.’
Cultuur in de Spiegel
Sandra Verkaart (Jekino) maakte een gedetailleerd actieplan op met de hulp van cultuurindespiegel.be ‘Ik vind het een goede kapstok om je werk aan te toetsen en het vorm te geven. Voor leraren en voor mij als kunstenaar’, zegt ze. ‘Het omschrijft een abstract gegeven als cultuur in de juiste woorden. Een dergelijk systeem werkt verhelderend om voor of tijdens een project je werk te analyseren en te toetsen. Ik denk dat het extra uitdaagt om met verschillende culturele vaardigheden en cultuurdragers rekening te houden. Zo ben je minder snel geneigd om alleen met wat in je vakgebied ligt, bezig te zijn.’
’t Zal WELzijn
Elke leerling moet zich fijn en veilig voelen op school. Zonder angst voor pesterijen. Via het project ’t Zal WELzijn -een initiatief van de VLOR i.s.m. CANON Cultuurcel en Iedereen Leest- ontdekten 54 scholen hoe cultuureducatie daaraan kan bijdragen. Ze werkten allemaal volgens de theorie van Cultuur in de Spiegel. Meer tips om aan welbevinden in de klas te werken vind je op onze inspiratiepagina.
Versterk cultureel bewustzijn in de klas.
Wil je meer inzetten op cultuur in jouw klas? Ontdek hoe.
Culturele vaardigheden
waarnemen
- In het project wordt sterk ingezet op de samenwerking tussen leerlingen. Om de opdrachten tot een goed einde te brengen dienen ze heel goed te luisteren naar elkaar en ook telkens opnieuw hun eigen tussentijdse resultaten nauwkeurig te observeren.
verbeelden
- De leerlingen kiezen per duo een positief en negatief onderwerp uit om filmisch te verbeelden. Ze doen dit door een stopmotion filmpje te maken, te fotograferen en virtuele beelden met de clone-app te bewerken.
conceptualiseren
- Vooraleer ze in de oefeningen duiken, laat filmmaakster Sandra Verkaart de leerlingen benoemen hoe ze het samenwerken het best aanpakken. Achteraf reflecteren ze in een kring gezamenlijk op hun werk, op hun samenwerking en resultaat.