‘Elk schooljaar kiezen we met het lerarenteam een jaarthema’, vertelt directeur Katrien Bettens. ‘We formuleren het als een titel die de fantasie en de creativiteit van leerlingen, leerkrachten en ouders kan triggeren. Daarom mag hij nooit te voor de hand liggend klinken.’ In 2015-2016 werd het Superhelden wanted! ‘Elk project moet een duidelijke link hebben met onze algemene schoolvisie, die stelt dat elk kind succes moet kunnen ervaren. Met het superheldenproject wilden we dus bereiken dat elk kind zich even een superheld voelde.’
Alle 130 kinderen van de school, van instappers tot zesde leerjaar, deden mee. ‘Vanaf de eerste schooldag maakten we de leerlingen warm voor ons thema, door aan te kondigen dat elke klas zijn eigen klasheld zou maken. Het mocht geen bestaande held zijn. Ze moesten hem helemaal zelf bedenken, uittekenen, de materialen bepalen en hem in elkaar steken. In de loop van het jaar hebben ze hun superheld afgewerkt.’
Prikkelen
In groepen per leeftijd (kleuters, 1-2, 3-4, 5-6) namen de leerlingen vervolgens deel aan vijf dramaworkshops van externe partner Studio Gekko. Katrien: ‘In eerste instantie wilden de begeleiders de kinderen leren kennen. Zo zorgden ze voor geborgenheid en vertrouwen. In een volgende fase leerden ze de talenten van elke leerling kennen, door hun creatieve geesten te prikkelen. En uiteindelijk ontstond er dan – in interactie met de leerkrachten – een verhaal voor het openluchttheater.’ Zo was er een oefening waarin de kinderen emoties exploreerden. ‘Je hebt heel stille kinderen aan wie je nauwelijks ziet of ze blij of boos zijn. Ook zij moesten zich durven te tonen, durven te laten horen. Ze namen verschillende rollen aan en moesten dan bijvoorbeeld hardop huilen, zich kwaad maken, uitbeelden dat ze zo sterk waren als een beer… Zo kwamen zelfs de stilste leerlingen langzaam los.’
Mindmap
De stap van de workshops naar de apotheose werd gezamenlijk gezet door Studio Gekko, het schoolteam en enkele betrokken ouders. ‘We hebben de verhaallijnen allemaal uit de hoofden van de kinderen gepuurd’, vertelt Katrien. ‘We hebben ze daarvoor bijvoorbeeld laten mindmappen. In het midden kwam het woord ‘superhelden’ en daar rond moesten ze alle woorden noteren die ze met superhelden associeerden. De acteur van Studio Gekko verwerkte de mindmaps dan weer in zijn volgende workshop en uiteindelijk in het stuk.’
We vinden het hier op school ontzettend belangrijk dat leerlingen zich leren uiten: binnen de grenzen van de beleefdheid mogen ze altijd hun mening geven.
Superheldenuniversum
Op 28 mei was heel de school één groot superheldenuniversum. ‘We hebben het geluk dat we op school een klein bos hebben. Dat was het ideale decor voor onze apotheose’, zegt Katrien. ‘Alle klashelden stonden er opgesteld. Er zaten er ontzettend mooie bij. De meeste waren groot: groter dan een kind van het zesde leerjaar. We hadden sporthelden, muziekhelden, computerhelden… Sommige helden waren zelfs omkeerbaar met op elke kant een ander gezicht, met andere talenten.’ In het stuk stelden de kinderen hun eigen talenten voor. De kleuters brachten een woordeloos, muzikaal stuk. De leerlingen van de lagere school speelden toneel. ‘Alle scènes waren gelinkt aan één van de vier accenten van ons schoolproject: sport, denken, creativiteit en muziek.’ Zo waren er kinderen die om de beurt aan het publiek kwamen vertellen waar zij sterk in waren. ‘Het was een heel positief stukje toneel waarin elk kind effectief als een superheld werd voorgesteld, compleet met kostuums en decor – het was allemaal heel erg mooi.’
Open en mondig
‘Ik heb een erg creatief lerarenteam’, besluit Katrien. ‘Dat heb je nodig om zo’n groot project tot een goed einde te brengen. Het team moet ook bereid zijn om intensief samen te werken. Als iedereen het liefst gerust gelaten wordt in zijn eigen klas, lukt het niet. Je moet samen overleggen, problemen oplossen en er echt voor willen gaan. Alleen dan kan de puzzel van al die verscheidene talenten een mooi plaatje opleveren. Ook de meerwaarde van de externe partners is overduidelijk. Onze leerkrachten kunnen allerlei, maar je mag niet verwachten dat ze bijvoorbeeld ook volleerde dramadocenten zijn.’
Voor de leerlingen vindt Katrien de dynamoPROJECTEN van onschatbare waarde. ‘We werken al vijf jaar met dergelijke grote projecten en we horen vaak van mensen dat onze leerlingen zo open en mondig zijn. We vinden het hier op school ontzettend belangrijk dat leerlingen zich leren uiten: binnen de grenzen van de beleefdheid mogen ze altijd hun mening geven. Creatieve projecten dragen ontegensprekelijk bij tot dat proces.’
Tips van Katrien
- Zorg dat er interactie bestaat tussen school en externe partner. Alleen zo kom je tot een procesmatig project vol interactie, verbondenheid en kunstbeleving. Je leert er ook het best de competenties van je leerlingen door kennen.
- Zorg voor een projectcoördinator op wie de externe partner kan terugvallen als hij vragen heeft.
- Begin er alleen aan als je hele lerarenteam ervoor openstaat, want anders kan het project tegenkanting krijgen en loopt het mis. Maak er vooraf duidelijke afspraken over: gaan we er met zijn allen voor of niet?
- Betrek de verschillende leergebieden in het project. Verwerk bijvoorbeeld een woordje Frans in een theaterscène en heb oog voor wiskunde als er bijvoorbeeld posities of afstanden bepaald moeten worden.
- Ook de vakoverschrijdende eindtermen vind je in een creatief project terug. Heb daar eveneens oog voor. Sociale vaardigheden, bijvoorbeeld: kinderen moeten leren afspreken, elkaar aanvaarden met hun eigen talenten …
