Leerstof herhalen, verdiepen en verwerken via beeld, dans en woord? Deze Kunstkuur toont hoe het kan
Tijdens muzische vorming dansen ze hoofdletters of zingen ze het verloop van de Eerste Wereldoorlog in een marslied. De krantenartikels die de leerlingen in de taalles schreven? Die gieten ze in een mediageniek journaal. Zo wekken Anke Vrinssen van Kunstacademie Dilsen-Stokkem en leraren Els Coox en Ines Ramakers van basisschool De Horizon in Rotem de leerstof echt tot leven.
Juf Ines en juf Els hebben elk een derde leerjaar onder hun hoede. Als parallelcollega’s werken ze nauw samen. In het verleden zetten ze ook al samen hun schouders onder twee dynamoPROJECTen. Zo leerden ze Anke, docente Woord, van de academie kennen. Met deze Kunstkuur gaan ze nog een stapje verder.
En hoe. Hun lessen taal, WO en rekenen vormen het uitgangspunt voor de muzische lessen die ze al co-teachend geven. Elke twee weken komt Anke voor 4 uur naar de klas. De 2 derde leerjaren voegen ze op die momenten samen. ‘Zo zijn we met 3 om te begeleiden en dingen van elkaar op te pikken. Het is bovendien mooi om te zien hoe die 2 klassen intussen blenden. Ook op de speelplaats.’
‘Met beeld, dans, muziek en audiovisuele technieken herhalen en verwerken we dan de leerstof uit de andere lessen. Zo proberen we die dieper te verankeren in het cultureel bewustzijn van elke leerling. De extra ervaringen en linkjes die we leggen zorgen daarvoor. Als het mogelijk is om in die 4 uur meerdere muzische domeinen te stoppen, dan doen we dat.’
Samen experimenteren en leren
De voorbeelden van die aanpak zitten in een dikke map vol lesvoorbereidingen. Anke pikt er enkele uit: ‘Tijdens het WO-thema Natuur maakten we keramieken bloemen van natuurklei. Toen het krantenartikel in de lessen taal aan bod kwam, hebben we kleding van kranten ontworpen en een modeshow gehouden. Voor het thema reclame hebben ze dan weer zelf een nieuw product bedacht. Van poezenwijn tot een douchekop waar de zeep al met het water uitkwam. Dat product hebben ze dan eerst geschetst en nadien maakten ze er een reclamespot voor.’
Uit dat laatste voorbeeld leerden ze dat zelf filmen nog moeilijk is in het derde leerjaar. Het illustreert hoe niet alle lessen perfect volgens plan verlopen. ‘Maar dat begrijpen ze hier’, zegt Anke. ‘We vinden het belangrijk dat wijzelf en de leerlingen volop kunnen experimenteren. Ik ben docent Woord, maar probeer hier ook dans, muziek en beeld uit. Zo leren we samen.’ ‘Soms zou ik wel wat meer Anke willen zijn’, lacht leraar Ines. ‘Gewoon durven en niet te veel piekeren over wat er allemaal mis kan lopen, dat is zo’n sterkte van haar.’
Anke: ‘En ik kijk even vaak met grote ogen naar Ines en Els. Hoe zij met kinderen omgaan die niet meteen mee kunnen bijvoorbeeld. Ook van hun klasmanagement leer ik. In de academie zitten we nooit met zo’n grote groepen.’
'Iedereen een ster' heet onze Kunstkuur zodat iedereen zijn talenten beter kan ontdekken
Meesters van de brainstorm
Elke maandagochtend rond 11 uur heeft het drietal een online overleg om de lessen voor te bereiden. ‘Dat lukt beter dan tijdens de middag, want dan komt er vaak toch van alles tussen.’ ‘We zijn intussen meesters in het brainstormen geworden’, zegt Anke. ‘Het is dan zo fijn dat niet alle ideeën van mij moeten komen. We zijn na twee schooljaren al echt goed op elkaar ingespeeld.’
Er rest hen nog 1 Kunstkuur-jaar. Aan mogelijke onderwerpen en ideeën ontbreekt het hen alvast niet. Ook op het vlak van differentiatie willen ze nog stappen zetten. Anke: ‘We willen de kinderen nog vaker helemaal zelf laten kiezen tussen de verschillende muzische domeinen waarbij ieder van ons drie de leiding neemt over een onderdeel. 'Iedereen een ster' heet onze Kunstkuur zodat iedereen zijn talenten beter kan ontdekken. Omdat Ines en Els intussen al stevig in hun muzische schoenen staan en zelf een activiteit kunnen leiden, kunnen we dus al meer in aparte groepjes werken.’
Wil jij ook samenwerken met een kunstacademie in jouw klas?
Dat kan!
- Met Kunstkuur krijg je de kans om gedurende 3 schooljaren samen te werken met een academie in de buurt. Een leerkracht van de academie komt iedere week jouw team versterken en je krijgt een jaarlijks werkingsbudget ter ondersteuning. Lijkt jou dit wel iets? Lees hier meer over Kunstkuur.
- Wil je graag samenwerken met een academie, maar lijkt 3 jaar jou wat te veel? Overweeg dan zeker een dynamoPROJECT. Je krijgt tot 2000 euro voor jouw artistiek project op school. Lees de voorwaarden van een dynamoPROJECT.
- Ontdek een groot aantal kunstenaars en cultuureducatieve organisaties op Cultuurkuur.
- Zin in nog meer inspiratie? Doorzoek onze praktijkvoorbeelden op onderwijsniveau of discipline.
Kansen om te schitteren
En wat doet het met de leerlingen? ‘Als er muzische vorming op onze tijdlijn in de klas staat, dan juichen ze in koor’, vertelt Els. ‘En ze groeien ook op sociaal vlak. Sommige leerlingen komen nu bijvoorbeeld sneller uit hun comfortzone. En een kind dat altijd in de picture wil staan, helpt nu vaker een stille klasgenoot. Hij weet immers dat hij over twee weken weer een kans krijgt om te schitteren. Doordat Anke op een andere manier naar de leerlingen kijkt, geeft ze een afwachtend kind ook gemakkelijker een hoofdrol. En die staat daar dan, soms tegen onze verwachtingen in, fier te blinken. Dat is zo mooi.’
Tips van leerkrachten Ines, Els en Anke
- Het is belangrijk dat de betrokken leraren mee zijn in het muzische verhaal. Hier staan ze open om te experimenteren.
- Een blok van 2 keer 2 lesuren (met een middagpauze tussen) om de 2 weken heeft voordelen. Vorig jaar kwam Anke elke week 2 uur. Toen kregen we veel ideeën minder goed uit- en afgewerkt.
- Een derde leerjaar heeft de ideale leeftijd om te experimenteren: ze kunnen al heel wat en tegelijk speelt hun stoere kantje nog niet op.
Versterk cultureel bewustzijn in de klas.
Wil je meer inzetten op cultuur in jouw klas? Ontdek hoe.
Culturele vaardigheden
waarnemen
- Leerlingen luisteren naar geluiden: bij welk weerelement zou het geluid passen?
verbeelden
- Leerlingen gaan zelf op zoek gaan naar geluiden bij de weerelementen. Wat klinkt als de regen, als de zon? De regenboog? Wat zou dit geluid nog kunnen zijn? Een achtbaan!
- Met waterverf en wasco’s schilderen ze een regenboog en een onweerachtige achtergrond.
conceptualiseren
- De begrippen uit het weerbericht kwamen weer naar voor. Donder , bliksem, hagel …
analyseren
- Hoe werken boomwhackers? Waarom heb je ze in alle kleuren van de regenboog? Hoe volg en speel je een partituur met die gekleurde staven?
Dragers
lichaam
- Klanken maken met je stem
voorwerpen
- Wasco’s, waterverf, boomwhackers
taal
- Begrippen uit de leerstof, muzikale termen
Grafische tekens
- ‘Noten’ op de boomwhackers-partituur, schilderijtjes, pictogrammen