Overslaan en naar de inhoud gaan
Aanmelden
Home

Hoofdnavigatie

  • Home
  • Activiteiten
  • Cultuurpartners
  • Scholen
  • Ondersteuning
    • dynamoOPWEG
    • dynamoPROJECT
    • Kunstkuur
  • Acties
    • Cultureel bewustzijn
    • Beste Boekenjuf/meester
    • Poëziesterren basisonderwijs
    • Poëziesterren secundair onderwijs
    • Netwerk Lezen op School
    • Inspiratiedag
    • Cultuurdagen
    • Dag van de Cultuureducatie
    • Cultuur en onderwijs
    • Erfgoedweek
  • Inspiratie
Zoeken
Sluit zoekvenster
Sluit zoekvenster

Kruimelpad

  1. Home
  2. (On)acceptabel ontsporen

(On)acceptabel ontsporen

Het project Take Care mengt geestelijke gezondheidszorg met erfgoed en woordkunst. Mixers van dienst zijn een vijfde jaar Humane Wetenschappen, jongeren van SPIKA, de jongerenafdeling van Psychiatrisch Ziekenhuis Asster en woordkunstenaar Jee Kast. Samen dachten ze na over 175 jaar psychische zorg in Sint-Truiden.

Tussen de duisternis / Ziet hij het / Dat ene lichtje / Slap en zacht / Raakt het aan / Laat het gloeien / Laat het vloeien. Lilia’s zelfgeschreven gedicht kwam tot stand tijdens een opdracht waarbij ze exact drie woorden op elke regel mocht gebruiken. Ze droeg het voor tijdens een performance op Erfgoeddag 2017. Die stond in het teken van ‘Zorg’.

Ook klasgenote Ciana uit het 5de Humane Wetenschappen van KCST (Sint-Truiden) schitterde. Haar tekst bestond uit honderd zorgvuldig gekozen woorden. Die rolden uit haar pen toen ze de symbolen ‘gelukkig’, ‘slecht’ en ‘oorlog’ trok. ‘Beeld je in dat je tegen een kabouter spreekt’, adviseerde woordkunstenaar Joost Stockx, aka Jee Kast, haar. ‘Dat mannetje loopt eerst van je weg zodat je bijna moet roepen, nadien komt hij dichterbij en kan je stiller spreken.’

Aanknopingspunten en eindproduct

Hoe zijn deze vijfdejaars in deze mix van woordkunst, geestelijke gezondheidszorg en erfgoed beland? Leerkracht Jacoba Serdons legt het uit: ‘Erfgoed Haspengouw zit om de hoek. Zij zochten de partners voor het project Take Care bij elkaar en klopten zo bij onze school aan. Take care is gericht op 17-jarigen en vertaalt het persoonlijke erfgoed van mensen, verbonden aan een regio en dit in een creatie.

Inhoudelijk biedt het project mooie aanknopingspunten. Zo loopt er hier in museum De Mindere op dit moment een tentoonstelling over 175 jaar geestelijke gezondheidszorg. Psychiatrisch Ziekenhuis Asster is daarbij betrokken. Voor het creatieve luik werd Jee Kast aangetrokken. Hij doorloopt met deze klas én met de jongerenafdeling van Asster, SPIKA, min of meer hetzelfde traject. Dat we naar een creatief eindproduct toewerkten, leek ons ook motiverend.’

Brievenproject stuit op privacy

Jee Kast: ‘Mijn oorspronkelijke idee was een brievenproject tussen de jongeren van SPIKA en van KCST. Maar dat liep moeilijk omwille van privacy, schoolvakanties en omdat de groep in Asster om de 6 weken wisselt.’ Jacoba: ‘Ter voorbereiding hebben we SPIKA wel bezocht. De jongeren konden we niet ontmoeten, maar we zagen bijvoorbeeld wel de afzonderingskamer. De leerlingen waren onder de indruk van de rondleiding, maar ook positie merkte ik. Ze zagen de overeenkomsten tussen hen en leeftijdsgenoten van Asster. Ook een uiteenzetting over 175 jaar zorg in De Mindere stond op de agenda. Dat was best zware kost, maar we hebben er veel van opgestoken.’

Op zoek naar een uitlaatklep

Jee Kast verzorgde 20 seminarie-lesuren. De leerlingen kregen elk een schriftje om gedachten, zinnen en verhalen te noteren. Een persoonlijke haiku hebben ze grafisch met letters op kalkpapier uitgebeeld. ‘Of ik gaf een bestaande tekst of een stripfragment en liet hen daarin het verhaal van een nevenpersonages herschrijven’, vult Jee Kast aan. ‘We hebben gewerkt rond acceptabel en onacceptabel ontsporen. Wat mag je van je ouders, wat zou er moeten mogen? Ze dachten na over hun uitlaatklep. Waar kan je je helemaal in verliezen?’

‘Onder de indruk van de afzonderingskamer’

‘Ze zijn veel over zichzelf te weten gekomen en keken naar eigen momenten waarop iets knapt in hun hoofd, wat zij beschouwen als normaal en abnormaal’, zegt Jacoba. ‘Hoe sta je op een podium. Hoe bereid je je voor op het brengen van zo’n zelfgeschreven tekst? Dat vond ik dan weer een leemte in het geheel. De leerlingen hebben vooral geschreven. Joost heeft daaruit een selectie gemaakt die de leerlingen tijdens Erfgoeddag op de tentoonstelling in De Mindere voordroegen.’

Jee Kast blikt terug op de performance: ‘Die is heel goed geweest. Er was redelijk wat volk en er hingen werkjes van de jongeren uit de twee groepen op. De voordrachten van onder meer Lilia e Ciana kwamen er goed uit. We hebben maar een uur geoefend, meer tijd hadden we niet, maar we kregen fijne reacties.’

Tips van Jacoba

  • Spreek vooraf goed alles door en vraag een duidelijke planning op papier. Welke stappen zijn er in het proces voorzien? Welke creatieve technieken komen aan bod? Hoe stimuleer je de creativiteit van de leerlingen? Is er een bereidheid om de expertises van alle partners te koppelen? In welke mate zal het werk van leerlingen verbeterd worden?
  • Voorzie voldoende tijd voor je project. Sessies van één lesuur zijn minder geschikt voor een externe kunstenaar. Voor die uitgepakt is en uitgelegd heeft wat er zal gebeuren, is het uur al om.
  • Hou voldoende ruimte over naar het einde toe om alle elementen uit het traject te verwerken.

Take care

Het project Take care is een artistiek participatieproject van MUS-E Belgium en FARO. Take care is gericht op 17-jarigen en vertaalt het persoonlijke erfgoed van mensen. Kunstenaars inspireren de jongeren om te putten uit hun levensverhaal om tot hedendaagse creaties te komen. Dit traject bestaat uit een traject van zo'n 20 contacturen tussen de kunstenaar, de leerlingen van het secundaire onderwijs en hun leerkracht.

Hoe persoonlijker hoe beter!

Het artistieke erfgoedproject Take Care verbindt jongeren met ouderen, volwassenen en jongeren die een zorgnood hebben. Ze versterken elkaar en verbazen zich over gelijkenissen ondanks de grote verschillen in hun leven. Hun persoonlijke erfgoed wordt op een creatieve manier in de kijker gezet. Jongeren krijgen de kans om zich te verdiepen in het leven van iemand anders en persoonlijke belevingen te verbinden met herkenbare elementen uit hun eigen leven.

Dien je eigen subsidieproject in
Auteur Veerle Vanbuel
School Hasp-O Centrum 3
Organisaties Erfgoed Haspengouw
Museum DE MINDERE
FARO. - Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed vzw
MUS-E Belgium
Onderwijsniveau
  • Secundair onderwijs
  • Voltijds gewoon secundair onderwijs
Thema
  • erfgoed
  • inclusie
  • taal(bevordering) en taalstimulatie
Sleutelcompetenties
  • Nederlands
  • Sociaal-relationele competenties
  • Burgerschap
  • Historisch bewustzijn
  • Duurzaamheid
  • Zelfbewustzijn
  • Cultureel bewustzijn
Schooljaar 2016-2017
Projectverantwoordelijke Jacoba Serdons

Praktijkvoorbeelden

Toon alle praktijkvoorbeelden →
2 leerlingen in museum met schilderijen

De Kunstbrug: verbind je school met een museum!

Zes jaar lang werkten M Leuven en de Mater Dei-school uit Leuven samen aan het project De Kunstbrug. De bedoeling was na te gaan of kunst kan helpen om kinderen meer zelfvertrouwen te geven.

Lees meer
Leerling houdt boek omhoog

'Alles komt goed, altijd': creatief aan de slag rond jeugdliteratuur via druktechnieken

Met een jeugdboek als vertrekpunt ging kunstenares Joke Van Canneyt met de leerlingen van het vijfde leerjaar van VBS Heilig-Hartcollege in Heist-op-den-Berg aan de slag met allerlei druktechnieken. ‘Een project met een externe partner kan leerlingen én leerkrachten veel deugd doen.'

Lees meer
Leerling staat op stoel tijdens poëzie-opdracht

Deze OKAN-leerlingen brengen zelfgeschreven poëzie in beeld

Een OKAN-klas van het GO! technisch atheneum Brugge ging aan de slag met poëzie en beeld. Begeleid door twee dichters en een illustrator associeerden en verzonnen ze erop los. De uiteindelijke resultaten kwamen op een tentoonstelling in de bib te hangen, te bewonderen door heel de stad.
Lees meer
Close-up van partituur/liedjestekst

Daar zit muziek in: zingend Nederlands leren in NT2!

Een NT2-koor oprichten om op een muzikale, ongedwongen manier Nederlands te leren. Dat idee schuilt achter Daar zit muziek in, een dynamoPROJECT van GO! CVO Antwerpen. Leerkracht Nederlands aan anderstaligen en taalpromotor Nele Van fraeyenhove knoopte er een samenwerking met de muziekacademie van...

Lees meer
Geschminkte leerling kijkt recht in de camera

Deze vierdejaars leren zichzelf én elkaar kennen dankzij improvisatietoneel

Aan het GO! Atheneum Aalst werken de leerlingen van het 4e jaar ASO samen aan een totaalspektakel geïnspireerd op het boek Alice in Wonderland. 15 leerlingen, afkomstig uit verschillende richtingen, kozen voor de module toneel. Samen met theatermaker Tom De Bleye van theatergezelschap Larf! ontdekte...

Lees meer

Nieuws in de kijker

Laureaten Beste Boekenjuf/meester 2023 zijn bekend

De prijs voor Beste Boekenjuf/meester wil waardering schenken aan leerkrachten basisonderwijs die een concrete en...

arrow leftliteratuur en leesmotivatie
Lees meer
Emailadres UITID invullen om met Burgerprofiel te koppelen

Aanmelden voor onderwijspersoneel via 'Mijn Burgerprofiel'

Als onderwijspersoneel moet je nu aanmelden met je ‘Burgerprofiel’. Dit is een veilige en individuele manier om je...

Lees meer
Leerkrachten zitten tegenover elkaar en stellen vragen aan elkaar in het kader van een speeddate

Eerste ontmoetingsdag voor startende Kunstkuren - 9 juni '23

Op 1 september 2023 starten in Vlaanderen 100 nieuwe Kunstkuren. Ben jij één van hen? Kom dan zeker op 9 juni naar de...

arrow leftKunstkuur
Lees meer
logo Poëziesterren secundair

Ontdek de winnaars Poëziesterren secundair onderwijs 2023

35.000 leerlingen uit de eerste en tweede graad van verschillende Vlaamse en Brusselse scholen stemden tijdens de week...

Lees meer
cover No guts no glory, Fred Wartna

WIN een boek over kunst in het hart van het onderwijs

Stel dat de kunstvakken eens niet het toetje op school zijn op vrijdagmiddag als alles gedaan is, maar dat je op...

Lees meer
Bekijk alles van nieuws

Nieuwsbrief

Schrijf meteen in en ontvang talrijke tips en inspiratie over meer en beter cultuuronderwijs op school, activiteiten, ondersteuningen en deadlines, praktijkvoorbeelden en onze evenementen. Je mag de nieuwsbrief twee keer per maand in je mailbox verwachten.

 
 

Door in te schrijven stem je in met de privacyverklaring.

Voetmenu

Voor scholen

  • Activiteiten voor jouw klas
  • Cultuurpartners ontdekken
  • Jouw schoolpagina
  • Gratis vervoer met De Lijn
  • Financiële steun voor jouw project
  • Samenwerking school en academie
  • Acties en evenementen
  • Inspiratie
  • Reviews van leerkrachten

Voor cultuurpartners

  • Zo start je op Cultuurkuur
  • Organisatiepagina maken
  • Activiteit toevoegen
  • Culturele bestemming worden
  • Scholen in de buurt zoeken

Over Cultuurkuur

  • Over het platform
  • Kalender
  • Veelgestelde vragen
  • Schrijf je in op de nieuwsbrief

Contacteer ons

  • mailContactformulier
  • phone02 553 96 63
  • Facebook Volg ons op Facebook (opent in een nieuw tabblad)

Vlaamse overheid

Departement Onderwijs en Vorming

Koning Albert II-laan 15, postbus 134

1210 Brussel

Cultuurkuur.be is een initiatief van CANON Cultuurcel i.s.m. publiq (opent in een nieuw tabblad)

© 2022 Cultuurkuur

  • Contact
  • Cookieverklaring
  • Toegankelijkheidsverklaring
Cultuurkuur

Cultuurkuur.be is een officiële website van de Vlaamse overheid

uitgegeven door Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming (opent in een nieuw tabblad)
Vlaanderen is cultuur en onderwijs