Poppentheater: de missing link tussen cultuurbeleving en beroepspraktijk!
Creatief proeven van de beroepspraktijk met poppentheater voor kleuters rond het thema ‘anders zijn’. Dat is in een notendop wat de leerlingen uit het derde en vierde jaar van de richting Zorg en Welzijn op GO! Talentenschool Turnhout doen tijdens hun projectweek onder begeleiding van Figurentheater Propop.
Dubbele nood
Poppenspel – anders zijn speelt in op een dubbele nood bij de leerlingen uit het derde en vierde jaar van de richting Zorg en Welzijn op GO! Talentenschool Turnhout. Enerzijds is er de behoefte aan een cultuuraanbod. Leerkracht Naomi Verstappen: ‘Eén op de vier leerlingen bij ons op school leeft in armoede. Thuis komen zij vaak amper in aanraking met cultuur, vandaar de samenwerking met poppentheater Propop.’ Anderzijds is er nood aan praktijkervaringen, als voorbereiding op het beroepsleven. In dit project wordt poppentheater gekoppeld aan een praktijkervaring met kleuters. De bedoeling is om volgend jaar een gelijkaardig project te doen, maar dan in de ouderenzorg. Zo komt elke leerling tijdens zijn of haar curriculum in contact met beide doelgroepen.
Nood bij leerkrachten
Ook bij de leerkrachten beantwoordt dit project aan een nood. Met theater en al zeker met poppenspel hebben ze weinig tot geen ervaring. Naomi: ‘Ik heb al verschillende tips genoteerd die ik in mijn lessen kan gebruiken, rond stemgebruik bijvoorbeeld of hoe je met je lichaamstaal de aandacht kan trekken. Ook de leerlingen voelen meteen dat er veel expertise zit bij Propop. Dat werkt motiverend. Het geeft hen zin om bij te leren.’
‘Ik heb al verschillende tips genoteerd die ik in mijn lessen kan gebruiken, rond stemgebruik bijvoorbeeld of hoe je met je lichaamstaal de aandacht kan trekken.'
Poppenspel
Vier voormiddagen lang begeleidt Propop de leerlingen voor op hun eigen theatervoorstelling die ze op vrijdag brengen bij de kleuters van Freinetschool De Regenboog. In een eerste sessie maken de leerlingen kennis met de mogelijkheden van bekpoppen en verzinnen ze in groepjes een eigen scenario gebaseerd op een bestaand verhaal. De volgende dagen beeldhouwen ze hun eigen bekpoppen uit schuimrubber, bouwen ze een decor van karton en doeken en verfijnen ze hun scenario. Na een generale repetitie op vrijdag is er het optreden. Eigenaarschap is tijdens het ganse proces belangrijk. Naomi: ‘Het project hebben wij als leerkracht gekozen vanuit de noden die wij vaststelden, maar binnen het project zijn de leerlingen autonoom. Ze kiezen zelf het scenario en de personages. De leerkrachten zijn aanwezig ter inspiratie en ondersteuning.’
Tips van leerkracht Naomi
- Kies voor een thema dat aansluit bij de leefwereld van de doelgroep. Dat maakt dat de leerlingen zich erkend voelen.
- Doe zelf ook mee. Tijdens de sessies van Propop nemen de leerkrachten zelf ook deel. Dat zorgt bij de leerlingen voor een gevoel van veiligheid.
- Zorg voor een link met de praktijk. De leerlingen maakten niet zomaar een voorstelling, ze zullen deze ervaring ook kunnen gebruiken in het beroepsleven.
- Werk samen met experts. Expertise werkt aanstekelijk. We hadden verwacht dat we de leerlingen zouden moeten aanmoedigen, maar ze waren vanzelf enthousiast.
Anders zijn
Het thema van de projectweek ‘anders zijn’ sluit aan bij de leefwereld van de leerlingen. Velen van hen hebben multiculurele roots. Het thema komt niet alleen aan bod tijdens de sessies die Propop begeleidt in de voormiddag – zo zien de poppen er ‘anders’ uit en mogen de scenario’s afwijken van de klassieke sprookjes en Disneyverhalen – maar ook de leerkrachten zetten hier op in tijdens de namiddagactiviteiten. Zo zijn er gesprekken in kleine groepjes over genderidentiteit en het doorbreken van stereotypen, laten ze de leerlingen kennismaken met inclusieve voorleesboeken en is er een inleefsessie rond fysieke beperkingen.
Trots
Naomi blikt alvast tevreden terug, al was de voorbereiding vaak pittig. ‘De projectweek startte meteen na de laatste les van het schooljaar. Daarbovenop vielen twee leerkrachten uit. Het was uitdagend, maar ik heb het gevoel dat deze samenwerking de band tussen de collega’s alleen maar heeft versterkt.’ Voor haar is het opzet geslaagd: ‘Wij ondervinden vaak dat onze leerlingen zichzelf onvoldoende naar waarde schatten. Op het podium zagen we hen stralen. Met trots blikten ze terug op de prestatie die ze hebben neergezet. Dat was heerlijk om te zien en past helemaal bij onze talentenschool.’
Kortom, Poppenspel – anders zijn combineert talentenwerking met een thema dat leeft en koppelt creativiteit aan de beroepspraktijk. Niet te verwonderen dat dit project voor herhaling vatbaar is.
Wil jij ook samenwerken met een creatieve partner in jouw klas? Dat kan!
- De dynamoPROJECT-subsidie neemt voor jou de financiële drempels weg. Je krijgt tot 2000 euro voor jouw artistiek project op school. Lees de voorwaarden van een dynamoPROJECT.
- Ontdek de kunstenaars en cultuureducatieve organisaties op Cultuurkuur. Of kies je eigen partner in je schoolbuurt.
- Op zoek naar inspirerende voorbeelden van andere scholen? Doorzoek onze praktijkvoorbeelden op onderwijsniveau of discipline.
Versterk cultureel bewustzijn in de klas.
Wil je meer inzetten op cultuur in jouw klas? Ontdek hoe.
Culturele vaardigheden
waarnemen
- Tijdens de eerste sessie laten de begeleiders van Propop zien wat de mogelijkheden zijn van een bekpop. Zo zien ze dat je op het podium best niet stil op een stoel blijft zitten met je pop, maar dat je gerust dicht bij het publiek mag komen.
verbeelden
- De leerlingen krijgen de opdracht om van een bestaand verhaal te vertrekken om een scenario te schrijven en daar een persoonlijke touch aan te geven. Daarbij worden ze aangemoedigd om zich via herinneringen aan hun eigen kindertijd in te leven in de leefwereld van kleuters.
conceptualiseren
- In elke sessie, bij elke opdracht – van het maken van de poppen tot het schrijven van het scenario - komt het thema ‘anders zijn’ aan bod.
analyseren
- Tijdens de repetities en het optreden worden er regelmatig opnames gemaakt. Aan de hand daarvan reflecteren de leerlingen over hun talenten.
Dragers
lichaam
- De leerlingen leren hoe ze hun bewegingen en gebaren moeten overdrijven op het podium, onder meer via een oefening waarbij ze een imaginair voorwerp doorgeven.
voorwerpen
- Propop bracht heel veel knutselmateriaal mee. Daarmee maken de leerlingen hun eigen decor en attributen.
taal
- De leerlingen stemmen hun taalgebruik af op dat van kleuters en doen oefeningen om luid genoeg te leren praten.
Grafische tekens
- De poppen moeten voor zichzelf spreken. Het is niet de bedoeling dat de leerlingen de personages benoemen tijdens de voorstelling. Een koningin moet er uitzien als een koningin, een biggetje als een biggetje.