Overslaan en naar de inhoud gaan
Aanmelden
Home

Hoofdnavigatie

  • Home
  • Activiteiten
  • Cultuurpartners
  • Scholen
  • Ondersteuning
    • dynamoOPWEG
    • dynamoPROJECT
    • Kunstkuur
  • Acties
    • Cultureel bewustzijn
    • Beste Boekenjuf/meester
    • Poëziesterren basisonderwijs
    • Poëziesterren secundair onderwijs
    • Netwerk Lezen op School
    • Inspiratiedag
    • Cultuurdagen
    • Dag van de Cultuureducatie
    • Cultuur en onderwijs
    • Erfgoedweek
  • Inspiratie
Zoeken
Sluit zoekvenster
Sluit zoekvenster

Kruimelpad

  1. Home
  2. Woordenoorlog met poëzie en podcast

Woordenoorlog met poëzie en podcast

Rood. Bloed. Moord. Liefde. Valentijn. Twee rijen leerlingen houden een associatierace tegen elkaar. Als de laatste eindigt met ‘Knuffel’, loopt ze naar voor om de rij te herbeginnen. Welke groep geraakt het verst in deze ludieke woordenoorlog?

Michiel warmt met oefeningen als deze de klas 2MWb van het OLVC in Antwerpen op voor een traject van drie dagen. Woord, poëzie en welbevinden staan daarin in centraal. ‘De dynamiek in deze klas was niet optimaal door de aanwezigheid van enkele uitgesproken leiders. De houding van die slimme mannen drukte de andere leerlingen naar de achtergrond. Nu komen zij eens op een andere manier aan bod’, zegt zorgcoördinator Katrien Thiré.

De beatboxers van de klas

Drie dagen is Michiel van Creatief Schrijven Jong in deze klas. ‘Dat schrikt eerst wat af’, zegt klasleraar Jeroen Rombouts. ‘Die mannen hebben hun lessen echt wel nodig. Maar andere klassen gingen op taaluitwisseling en uiteindelijk kon deze groep een project over welbevinden goed gebruiken.’ Jeroen werd volledig lesvrij gemaakt: ‘Het voelde niet aan alsof het mijn klas was. Tot nu. Nu leef ik van maandagochtend tot woensdagmiddag met hen mee. Ik zie die mannen nu op een andere manier dan tijdens 50 minuten wiskunde. De betrokkenheid en het begrip groeit aan de twee kanten. Ik wist dat er beatboxers in de klas zaten, nu weet ik wie dat zijn en wat ze kunnen.’

Durven dichten

Hoe pakt Michiel het aan? Door bijvoorbeeld een scène uit het jeugdboek Wonder van R.H. Palacio na te spelen. ‘De docent Mister Brown schrijft daarin een principe op het bord. Dat is een soort levensmotto en daar staat hij dan bij stil. Ook wij overlopen de principes uit het boek. Wat zou het voor jou betekenen? Achter welke kan jij staan? Zo leren ze elkaar beter kennen.’ Ze noteren ook voor zichzelf een principe. Je innerlijk maakt je uiterlijk. Hard work pays off. Durf dingen die je niet durft. Het wordt de basis voor een nieuw gedicht.

Angst voor het witte blad

Schrikt poëzie de leerlingen niet af? ‘Rappen kan ook. Dan maakt het al wat cooler. Sommige leerlingen moeten loskomen voor de angst voor het witte blad. Daarom doen we veel associatieoefeningen en leer ik hen andere techniekjes. Soms komt daar plots toch weer een Valentijnsgedicht uit. Dat is omdat ze met dat typische poëzie-idee in hun hoofd zitten.’ Michiel deelt een sjabloon uit dat handvaten geeft om tot een origineler resultaat te komen. Eerst noteren leerlingen daarop drie mooie zinnen uit een selectie van gedichten rond pesten. Dan maken ze associaties bij elk zintuig en ze vormen met vijf mooie woorden weer willekeurige zinnen.

Waar maak je anders soundscapes?

Michiel koppelt ook audio aan de poëzie. ‘Zo betrekken we er andere media bij. In welk vak krijg je anders de kans om audiofragmenten te bewerken en een soundscape te maken? Ook die wereld wil ik hen tonen. Met de teksten die ze zelf schreven, geluiden die ze opnamen en interviews maken we dan een podcast. Zelfs tijdens de middagpauze nemen ze de recorder mee. Ik probeer leerlingen het grootste stuk van de montage zelf te laten doen, maar in verschillende groepen aan hetzelfde bestand werken, is een uitdaging.’ 

Als leraar graai je toch vaak in dezelfde pot. Ik pik ideeën van Michiel. Leerlingen durven ook op een andere manier tegen hem te spreken.

Graaien in dezelfde pot

‘Dat Michiel externe expertise op onze school binnenbrengt, is interessant. Als leraar graai je toch vaak in dezelfde pot. Ik pik ideeën van Michiel. Leerlingen durven ook op een andere manier tegen hem te spreken’, zegt Jeroen. ‘Hij startte vanochtend met een introductiefilmpje waarin zware getuigenissen van leeftijdsgenoten aan bod kwamen. In het kringgesprek erna vertelden ze open over eigen ervaringen of over wat ze zagen in hun omgeving. Iedereen werd er stil van en had enorm respect voor elkaars verhaal.’

De luisteraar moet er zelf een verhaal bij verzinnen

‘Het is leuk, mevrouw’, zeggen Dave, Achmed, Sidi, Mohamed, Sean en Rohan eensgezind. ‘Gedichten moeten niet rijmen. We hebben ook al rond stellingen gewerkt. Vind jij vrouwen grappiger dan mannen? Nu moeten we geluiden associëren met een thema. Wij kozen ‘zelfmoord’ en hebben bijvoorbeeld al het zenuwachtige klikken met een pen opgenomen. Wij kiezen geluiden waarbij de luisteraar zelf een verhaal kan verzinnen.’ Een piepende deur. De trap die kraakt. Een autokoffer die dichtslaat. Cultuur toont zich hier in woord, klank en verbeelding.

’t Zal WELzijn

Elke leerling moet zich fijn en veilig voelen op school. Zonder angst voor pesterijen. Via het project ’t Zal WELzijn -een initiatief van de VLOR i.s.m. CANON Cultuurcel en Iedereen Leest- ontdekten 54 scholen hoe cultuureducatie daaraan kan bijdragen. Ze werkten allemaal volgens de theorie van Cultuur in de Spiegel. Meer tips om aan welbevinden in de klas te werken vind je op onze inspiratiepagina.

Culturele vaardigheden en dragers

Wil je meer inzetten op cultuur in jouw klas? Ontdek de theorie Cultuur in de Spiegel.

CIS cirkel basis

Culturele vaardigheden

waarnemen

  • Tijdens de associatieoefeningen lazen de leerlingen fragmenten van gedichten. Vervolgens lieten ze hun eigen verbeelding de vrije loop in woorden. Bij het maken van soundscapes, namen ze zelf geluiden op uit hun omgeving. Deze waarnemingen goten ze ook om in woorden. Dat is verbeelden.

verbeelden

  • Door te schrappen, woorden te vervangen en synoniemen te zoeken, gingen de leerlingen met weinig woorden naar de essentie. Zo ontstond hun eigen poëzie.

analyseren

  • Leerlingen evalueerden en waardeerden elkaars gedichten op een positieve en creatieve manier.
Dien je eigen subsidieproject in
Auteur Veerle Vanbuel
School Onze-Lieve-Vrouwecollege_Plus
Organisaties Creatief Schrijven JONG
Onderwijsniveau
  • Secundair onderwijs
  • Voltijds gewoon secundair onderwijs
Thema
  • Cultuur in de Spiegel
  • literatuur en leesmotivatie
  • mediawijsheid
  • welbevinden en pesten
Sleutelcompetenties
  • Nederlands
  • Digitale competenties
  • Sociaal-relationele competenties
  • Burgerschap
  • Zelfbewustzijn
  • Cultureel bewustzijn
Schooljaar 2016-2017
Projectverantwoordelijke Zorgcoördinator Katrien Thiré

Praktijkvoorbeelden

Toon alle praktijkvoorbeelden →
Leerling gaat creatief aan de slag met literatuur

Creatief omspringen met meertaligheid? Breng een schrijver in je klas!

In 2021 lanceerde de Vlaamse Gemeenschapscommissie Kunstenaars in de klas, een oproep om kunstprojecten te stimuleren in het Nederlandstalig secundair onderwijs. Een van de projecten die subsidies ontving, is de samenwerking tussen schrijver Arno Boey, het Atheneum Brussel en internationaal...

Lees meer

Leerkrachten én leerlingen ontdekken hun creativiteit tijdens Kunstkuur

Expertisedeling tussen leerkrachten. Muzisch sterker in de schoenen staan. De leerlingen laten kennismaken met de academie en met het plaatselijke Gemeenschapscentrum De Zeyp. Hun culturele blik verruimen. Hen de kans geven om hun creativiteit te ontdekken én te tonen… Het lijstje doelen waar de...

Lees meer

Het moois dat ontstaat als er ruimte is voor toeval en experiment

‘Vaak kiezen leraren op school nog voor sterk afgebakende muzische opdrachten. Dan is het fijn als zij én hun leerlingen, samen met een dko-docent, kunnen ontdekken wat voor moois er ontstaat als er ruimte is voor toeval en experiment.’ Aan het woord zijn Simon Vermeulen en Goedele Pauwelyn...

Lees meer
Leerlingen zitten in de klas en houden boomwhackers vast waarmee ze musiceren.

Leerstof herhalen, verdiepen en verwerken via beeld, dans en woord? Deze Kunstkuur toont hoe het kan

Tijdens muzische vorming dansen ze hoofdletters of zingen ze het verloop van de Eerste Wereldoorlog in een marslied. De krantenartikels die de leerlingen in de taalles schreven? Die gieten ze in een mediageniek journaal. Zo wekken Anke Vrinssen van Kunstacademie Dilsen-Stokkem en leraren Els Coox en...

Lees meer
Leerlingen en leerkrachten beluisteren podcasts

Podcastproject 'Sounds Like C' leert luisteren naar erfgoed

De eeuwenoude ruïnes van de Gentse Sint-Baafsabdij inspireerden de leerlingen van het naburige Sint-Lievenscollege tot een serie podcasts die je bewuster leren omgaan met geluid én stilte. Wij gingen op bezoek en verwerkten onze impressies tot - je raadt het al - een podcast!

Lees meer

Nieuws in de kijker

logo Poëziesterren secundair

Poëziesterren voor secundair onderwijs

De Poëziesterren geven poëzie een prominente plaats in het secundair onderwijs.

arrow leftpoëzie
Lees meer
Meisje houdt verfborstels voor gezicht vast

Kunstkuur: nieuwe aanvraagronde schooljaar 2023-24

Van 1 december 2022 tot 15 februari 2023 kan je je aanvraag indienen.

arrow leftKunstkuur
Lees meer
Leerling steekt boeken in de lucht

Netwerk Lezen op School. Doe je mee?

Op zoek naar lesmateriaal en boekentips rond leesmotivatie en leesbevordering in de basisschool? Dan is het Netwerk...

Lees meer
Inspiratiedag 2022

9/2 - Online infosessie Cultuurkuur voor organisaties

Hoe kan je als cultuurorganisatie Cultuurkuur inzetten om je scholenaanbod bekend te maken? In deze infosessie kom je te...

Lees meer
cover Seneca Kunst van het geven

WIN het boek 'De kunst van het geven'

Vincent Hunink verzamelde belangrijke delen uit Seneca's De Beneficiis over gunsten en het geven.. Maak kans op 1 van 3...

Lees meer
Bekijk alles van nieuws

Nieuwsbrief

Schrijf meteen in en ontvang talrijke tips en inspiratie over meer en beter cultuuronderwijs op school, activiteiten, subsidies en deadlines, praktijkvoorbeelden en onze evenementen. Je mag de nieuwsbrief twee keer per maand in je mailbox verwachten.

 
 

Door in te schrijven stem je in met de privacyverklaring.

Voetmenu

Voor scholen

  • Activiteiten voor jouw klas
  • Cultuurpartners ontdekken
  • Jouw schoolpagina
  • Gratis vervoer met De Lijn
  • Financiële steun voor jouw project
  • Samenwerking school en academie
  • Acties en evenementen
  • Inspiratie
  • Reviews van leerkrachten

Voor cultuurpartners

  • Zo start je op Cultuurkuur
  • Organisatiepagina maken
  • Activiteit toevoegen
  • Culturele bestemming worden
  • Scholen in de buurt zoeken

Over Cultuurkuur

  • Over het platform
  • Kalender
  • Veelgestelde vragen
  • Schrijf je in op de nieuwsbrief

Contacteer ons

  • mailContactformulier
  • phone02 553 96 63
  • Facebook Volg ons op Facebook (opent in een nieuw tabblad)

Vlaamse overheid

Departement onderwijs & vorming

Koning Albert II-laan 15

1210 Brussel

Cultuurkuur.be is een initiatief van CANON Cultuurcel i.s.m. publiq (opent in een nieuw tabblad)

© 2022 Cultuurkuur

  • Contact
Cultuurkuur

Cultuurkuur.be is een officiële website van de Vlaamse overheid

uitgegeven door Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming (opent in een nieuw tabblad)
Vlaanderen is cultuur en onderwijs