Een verhaal zonder taal

Je hoeft geen taalvirtuoos te zijn om een verhaal te maken. Dat was het uitgangspunt van het dynamoPROJECT Kom op, verhaal! Van Vrije Basisschool De Luchtballon. ‘De bedoeling was om de leerlingen te leren fantaseren’, vertelt kleuterleerkracht Christa Van Langenhoven die zich over het project ontfermde. ‘Daarbij wouden we iets maken waar de leerlingen volledig in konden opgaan, iets wat helemaal van hen is, voor hen, en door hen. En dat ze voor een stuk samenwerkten om hiertoe te komen.’

De creatieveling die de school hiervoor inschakelde, was Karel Moons van Ruimtevaarder, een organisatie die inzet op talentontwikkeling. ‘Karel heeft een toffe methode ontwikkeld om met leerlingen verhalen te maken, met pictogrammen,’ zegt Christa. De methode heet ‘Kom op, verhaal!’

Inspiratiekaartjes

Alle klassen begonnen het verhaal met twee hoofdpersonages: een strik en een sjaal. Gaandeweg kozen ze kaartjes die richting gaven aan het verhaal. ‘Als leerkracht houd je bijvoorbeeld vier kaartjes naar jou gericht met verschillende emoties op: blij, boos, droevig en bang. Dan moeten de leerlingen willekeurig een kaartje kiezen zonder te weten wat erop staat. Bij mijn klas was het ‘verdrietig’. Dan vraag je: ‘Waarom is de strik verdrietig?’ en moesten de leerlingen er een verhaal rond verzinnen.’ Zo maakte iedere klas zijn eigen kortverhaal.

Dat twee kledingstukken een hoofdrol vertolkten in de verhalen, kwam doordat de school wou verder breien op het thema van de cultuurklassen in de Stedelijke Academie van Zottegem, ‘de geklede mens’. Het is een jaarlijkse traditie dat enkele klassen een week lang workshops volgen op de academie. ‘Onze leerlingen hebben er kledingstukken en mannequins ontworpen. En tijdens een dramasessie moesten ze hoeden spelen die in een kast lagen. Het was blijkbaar heel plezant’, vertelt Christa. ’Daarom besloten we het te koppelen aan ons dynamoPROJECT.’

Grote theater- en dansvoorstelling

Achteraf kwam het moeilijkste gedeelte: de verschillende verhalen van alle klassen aan elkaar koppelen tot één groot geheel. ‘Dat gebeurde door de leerlingen van het vijfde en zesde leerjaar onder begeleiding door Karel en de leerkrachten. Aan de hand van extra workshops rond taal en dialoog hebben ze de verbindende stukken geschreven. Het was niet gemakkelijk, maar ze zijn er toch goed in geslaagd.’

Het geheel werd opgevoerd in een grote theater- en dansvoorstelling. Daarvoor zijn de leerlingen in de huid van de verschillende personages gekropen en voerden ze toneel- en dansstukken op. Voor de dans deed de school beroep op de expertise van docente Julie De Brandt van de academie. Ook het decor en de poster voor de voorstelling hebben de leerlingen zelf in elkaar geknutseld.

De school blikt tevreden terug op het project. ‘Sommige leerkrachten hadden op een gegeven moment schrik omdat ze niet wisten waar het verhaal naartoe ging. Maar dan merkten ze dat de leerlingen wel heel goed wisten wat ze wilden, dat ze het verhaal echt dróégen en elkaar hierbij versterkten. Als leerkracht heb je dan enkel een ondersteunende rol.’