Inburgeren via theater

In het theaterstuk Los gaat het over de golf van verwarrende gevoelens die de leerlingen meemaken tijdens de overgang van hun ‘oude’ naar hun ‘nieuwe’ leven. Als je loslaat, ben je dan weg? Word je iemand anders? En wat laat je eigenlijk los? Toch nooit helemaal alles? Het werd een uitdaging van loslaten en loskomen. Een verhaal van zoeken in het onbekende, authentiek spelen en bevreemdend communiceren. Van vallen en opstaan, van zeggen en tegelijk niet verstaanbaar zijn, van totaal loswezen van het vertrouwde gekende. 

Bewegend en dansend, sprekend en beeldend

‘In januari begonnen we aan dit project, veertig jongeren tussen elf en negentien jaar oud. Elk met hun eigen taal, hun eigen geschiedenis en hun eigen verhaal. We kenden deze mensen niet, we begrepen hen niet en zij begrepen ons niet’, vertellen Sofie Bonte en Chris Mazerese die de regie van het theaterstuk op zich namen. ‘Nu kennen we hen beter en we begrijpen elkaar via de taal van het spelen. In bewegen, voelen, stamelen en uitbeelden vonden we eenzelfde taal en we gingen samen een leerrijk proces aan. We ontdekten krachten en talenten van veertig jonge mensen en we zijn daar bijzonder fier op. De weg die we samen met deze jonge mensen al bewegend en dansend, sprekend en beeldend mochten bewandelen, werd een groot verhaal van loslaten en losgaan. Van loskomen en losmaken, elk op zijn eigen manier.

Zelfvertrouwen en leerkansen vergroten 

‘Het project werd volledig geïntegreerd binnen het lesgebeuren. Elke maandagnamiddag kwamen we samen. Vooral de lessen Nederlands werden betrokken bij dit project’, vertelt Silke Dumont, lerares Nederlands. ‘Voor anderstalige leerlingen is het niet altijd gemakkelijk om met hun beperkte kennis van het Nederlands naar buiten te treden. Bovendien hebben veel kinderen heel wat meegemaakt voordat ze naar België kwamen. Door middel van een workshop scenarioschrijven wilden we hen de kans geven om, in een veilige omgeving, hun vorderingen te tonen.’ 

Alle leerlingen van OKAN namen op verschillende manieren deel aan de theatervoorstelling; ze bouwden het decor, bemanden het onthaal, bedienden de foyer of kregen een rol op het podium …

‘Onze school en de regisseurs kwamen eigenlijk via via met elkaar in contact’, vertelt Silke. ’Tijdens de workshops werd de creatieve zelfexpressie geleidelijk opgebouwd. Ze leerden zich eerst ‘veilig voelen’ en ‘met elkaar omgaan’ om zo hun zelfvertrouwen en bijgevolg ook hun leerkansen te vergroten. We maakten op voorhand geen scenario, alles moest vanuit de leerlingen komen.’

‘Op het wekelijkse werkmoment bouwden we verder in de lessen. De regisseurs ondersteunden ons hierin en gaven concrete doelen aan. De verschillende scènes werden gefilmd en die screenshots gebruikten we om bepaalde dingen verder uit te werken. Het leren was heel ervaringsgericht en de leerkrachten leerden veel bij van de regisseurs om later te gebruiken in de lessen. We werken vanuit OKAN uit de ontwikkelingsdoelen en ik denk dat we ieder ontwikkelingsdoel aan ons project kunnen koppelen.’

Eigenhandig en fier

‘We bekeken samen een film van een voorbeeldvoorstelling en bezochten het Cultuurcentrum De Kruisboog in Tienen in functie van het project. Dat paste mooi binnen ons thema hobby's en vrije tijd. Door de deskundige uitleg van gids Marc leerden onze leerlingen heel veel dingen bij over de jeugddienst, de toneelzaal en de academie voor dans, muziek en beeldende kunst. Ook hebben we eigenhandig de affiche ontworpen voor de theatervoorstelling. De leerlingen kregen daarvoor de deskundige begeleiding van An en Gerry in de Academie van Tienen. Bij An maakten ze een collage met behangpapier. Ze gebruikten het fototoestel en de computer om duidelijke houdingen vast te leggen, daarna kwam er veel knipwerk aan te pas en moesten ze zoeken naar een leuke compositie. Daarna gingen ze langs bij Gerry die hen de verschillende stappen uitlegde om tot een bedrukte affiche te komen. Inkt uitrollen, inkt op de juiste kant van het papier, voorzichtig op de drukpers leggen, gelijkmatige druk zetten ... leuk, maar niet altijd makkelijk! Er werd hard over nagedacht en met liefde aan gewerkt!

Alle leerlingen van OKAN namen op verschillende manieren deel aan de theatervoorstelling; ze bouwden het decor, bemanden het onthaal, bedienden de foyer of kregen een rol op het podium … Ze mochten, kortom, alles doen wat er bij een theatervoorstelling komt kijken. Dat deden ze wonderwel en we zijn bijzonder fier op hen!’ 

‘Het is een enorme prestatie dat deze leerlingen na een jaar Nederlandse les op een podium durven. Zowel de voorstelling als het avontuur dat er aan vooraf gaat, is voor hen altijd een heuse ervaring. Het toppunt van integratie’, zegt Paulette Wouters, directeur van PISO Tienen.

De volledige theatervoorstelling werd gefilmd en kan je hier bekijken. Een transcriptie van het filmfragment is voorzien.