Overslaan en naar de inhoud gaan
Aanmelden
Home

Hoofdnavigatie

  • Home
  • Activiteiten
  • Cultuurpartners
  • Scholen
  • Ondersteuning
    • dynamoOPWEG
    • dynamoPROJECT
    • Kunstkuur
  • Acties
    • Cultureel bewustzijn
    • Beste Boekenjuf/meester
    • Poëziesterren basisonderwijs
    • Poëziesterren secundair onderwijs
    • Dag van de Cultuureducatie
    • Cultuur en onderwijs
    • Erfgoedweken
  • Inspiratie
Zoeken
Sluit zoekvenster
Sluit zoekvenster

Kruimelpad

  1. Home
  2. Leren met muziek over bijen en mieren | Zo koppel je een WO-thema aan muzische vorming

Leren met muziek over bijen en mieren | Zo koppel je een WO-thema aan muzische vorming

Met het dynamoPROJECT De bij en de mier bracht de Stedelijke Kunstacademie Dilsen-Stokkem muziek, woord en beweging in ’t Schakeltje. De lagere school voor buitengewoon onderwijs had vooral nood aan muzikale expertise en haalde die in huis met dko-docente Stephanie Corstjens. Zij wakkerde de verbeelding en creativiteit aan van 26 leerlingen (10-13 jaar) én de leerkrachten.

 

Bijen en mieren zijn fascinerende dieren, maar hoe breng je al hun mooie eigenschappen over aan leerlingen van het buitengewoon onderwijs? ‘De uitdaging was om een niet-kunstig onderwerp aan te leren met muziek’, vertelt dko-docente Stephanie Corstjens. ‘In eerste instantie wilden we met gezongen liedjes werken, maar dat bleek niet op maat van de leerlingen te zijn. We hebben de focus daarom verlegd naar ritme en spreken.’

'We leerden een heleboel nieuwe technieken die we blijvend kunnen gebruiken in hun lessen'

Juf Ilse

Stephanie leerde juffen Ilse Ramaekers en Inge Thevissen een heleboel technieken die ze blijvend kunnen gebruiken in hun lessen. ‘Haar enthousiasme werkte heel aanstekelijk’, zegt Ilse. ‘Ze toonde hoe je ritmes en liedjes kan aanleren op een hele andere manier dan we gewoon zijn. We gaan vanaf nu vaker muziek gebruiken om leerstof over te brengen.’

Vakoverschrijdende co-creatie tussen leerlingen en leerkrachten

De bij en de mier was een vakoverschrijdend project. WO stond centraal, met verhalen over het leven van bijen en mieren als uitgangspunt voor verschillende deelprojecten. Ook taal was een belangrijk onderdeel. Dat kwam vooral terug in de rap over bijen die de kinderen maakten. Ze leerden rijmen, zinnen aanvullen, nieuwe woordenschat gebruiken en goed en snel articuleren.

‘Onze leerlingen komen niet altijd gemakkelijk in contact met kunst en cultuur. Door dit project prikkelen we hen om hun cultureel bewustzijn en creatieve talenten te ontwikkelen’

Juf Ilse

‘De leerlingen maakten een woordenwolk waarmee we de tekst van de rap schreven’, legt Stephanie uit. ‘Daarna zochten we een beat met boomwhackers en creëerden we er een dansje bij.’ Die boomwhackers had de school al langer, maar het is door Stephanie dat de leerkrachten nu weten hoe ze de meerkleurige buizen met verschillende tonen kunnen gebruiken. Later knutselden de kinderen nog bijen-kazoos waarmee ze het toeterlied van Bart Peeters speelden. Ze vormden samen ook een regenkoor en een spreekkoor. 

‘Er was veel ruimte voor participatie en eigen inbreng’, zegt Ilse. ‘Stephanie overtuigde zelfs de stillere kinderen om er samen iets moois en leuks van te maken. Ze inspireerde de leerlingen. Het was heel tof om te zien hoe ze evolueerden.’

Expertise-uitwisseling tussen de leerkrachten

Stephanie was zes weken lang vier uur per week aanwezig in ‘t Schakeltje. Tussentijds werd er constant geëvalueerd. De leerkrachten keken flexibel naar de noden van de leerlingen en speelden daarop in. ‘Het was van bij het begin een evenwaardige samenwerking tussen ons drie’, zegt Ilse. ‘Inge en ik reikten het thema aan en vanaf dan hebben we het samen met Stephanie uitgewerkt. We hebben er veel meer uitgehaald dan we hadden verwacht. Dit project bracht heel wat expertise in onze school.’

‘Ik heb zelf ook enorm veel geleerd’, zegt Stephanie. ‘Het was de eerste keer dat ik in contact kwam met leerlingen van het buitengewoon onderwijs. Inge en Ilse toonden me hoe ik kon omgaan met bepaalde situaties en welke noden de kinderen hebben. En ze leerden me heel wat bij over knutselen!’

Tips van juffen Ilse en Inge

  • Leer van elkaar. Wij leerden ontzettend veel van Stephanie van de academie, maar zij ook van onze manier van aanpak en begeleiding van de leerlingen.
  • Vertrek vanuit een duidelijk thema. Door het project te koppelen aan je lesthema en leerdoelen; kies je gericht activiteiten die je volgend jaar opnieuw kan gebruiken bij het thema.
  • Bouw voldoende extra tijd in. Zorg dat je ruimte hebt om in te spelen op de noden van de leerlingen.

De bij en de mier is het eerste dynamoPROJECT van ’t Schakeltje, maar de school heeft al langer een goed contact met de academie. De lessen beeldende vorming gaan door in hun gebouwen en de leerlingen gaan jaarlijks op bezoek in de academie. Die zet de laatste jaren sterk in op samenwerkingen met scholen onder de naam Kunstklas, vaak in combinatie met dynamoPROJECTEN en Kunstkuren. Sindsdien is de toestroom naar de academie opvallend verhoogd. 

Versterk cultureel bewustzijn in de klas.

Wil je meer inzetten op cultuur in jouw klas? Ontdek hoe.

CIS cirkel basis

Culturele vaardigheden

waarnemen

  • De leerlingen luisteren naar verhalen over bijen en mieren.
  • De leerlingen zien beelden van bijen en mieren.
  • De leerlingen zien hoe de juf een boomwhacker bespeelt.

verbeelden

  • De leerlingen ontwerpen hun eigen bijen- en mierenkostuums.
  • De leerlingen experimenteren met spelen op boomwhackers.
  • De leerlingen begeleiden zichzelf melodieus met boomwhackers tijdens het zingen.
  • De leerlingen vormen een regenkoor en maken zelf geluiden van regen, wind en donder.
  • De leerlingen vormen een spreekkoor.
  • De leerlingen leren zingen in canon.

conceptualiseren

  • De leerlingen denken na over het uitzicht van bijen en mieren.
  • De leerlingen geven feedback op de activiteiten die ze doen.

analyseren

  • De leerlingen leggen verbanden tussen bijen, mieren en mensen.
  • De leerlingen bespreken de positieve eigenschappen van bijen en mieren (samenwerken, ijverig …)
  • De leerlingen bespreken de verschillen tussen bijen en mieren.

Dragers

lichaam

  • De leerlingen maken een dansje met verschillende lichaamsbewegingen.
  • De leerlingen gebruiken hun eigen lichaam om geluiden te maken (klappen, tongklikken, blazen …)

voorwerpen

  • De leerlingen gebruiken Boomwhackers om muziek te maken.
  • De leerlingen creëren ritmes met eenvoudig slagwerk.
  • De leerlingen maken kazoos om op te spelen.

taal

  • De leerlingen leren nieuwe woordenschat met betrekking tot bijen en mieren.
  • De leerlingen leren beter articuleren.

Grafische tekens

  • De leerlingen gebruiken (in het begin) tekeningen om de rap visueel weer te geven en te onthouden.
Dien je eigen subsidieproject in
Auteur Natacha Michiels
School GLSBO 't Schakeltje
Organisaties
Onderwijsniveau
  • Basisonderwijs (lager en kleuter)
  • Buitengewoon basisonderwijs
Thema
  • dans en beweging
  • drama en theater
  • geluid en muziek
  • taal(bevordering) en taalstimulatie
Sleutelcompetenties
  • Lichamelijke en geestelijke gezondheid
  • Nederlands
  • Cultureel bewustzijn
Schooljaar 2020-2021

Praktijkvoorbeelden

Toon alle praktijkvoorbeelden →

Kunstkuur delend netwerk: Eerste ontmoetingssessie 2024

98 nieuwe Kunstkuren begonnen in september aan hun driejarige samenwerking. Dit eerste ontmoetingsmoment was bedoeld voor leerkrachten, directies, coördinatoren, beleidsmedewerkers en andere betrokkenen van scholen en academies die dan gestart zijn. Ook externe partners waarmee ze samenwerkten in...

Lees meer

Leerlingen ontdekken kunst via de schatten van de stad

Na tweeënhalf jaar Kunstkuur is de aangrenzende Academie Beeldende Kunsten, niet meer weg te denken uit de basisschool Het Groene Eilandje in Antwerpen Dam. Drie jaar lang neemt Goele van het dko er samen met de leerkrachten van het eerste, tweede en vierde leerjaar, twee uur per week, de muzische...

Lees meer
meisje met blauwe trui houdt haar rechterarm met gespreide vingers voor het gezicht

Straatfanfare met anderstalige nieuwkomers

In de Vrije Basisschool De Schatkist in Berchem zijn artistieke samenwerkingen een vaste waarde. Dit jaar werken de anderstalige nieuwkomers van de school, samen met Joana van vzw MOMO en wereldklas-leerkrachten Katrijn, Kevin en Karin, toe naar een Murga-straatfanfare tijdens de carnavalsoptocht in...

Lees meer
totaalbeeld publiek ouderen met 1 dansend kind vooraan

Dansen rond dementie

Geen twee doelgroepen zo ver uit elkaar als lagereschoolkinderen en ouderen met dementie. En toch. Leerkracht Els Wydaeghe van Vrije Basisschool De Gulleboom zag er wel een aardig dynamoPROJECT in. Geïnspireerd door het tv-programma Restaurant Misverstand zocht ze een samenwerking met Passerelle vzw...

arrow leftdans en beweging
Lees meer

Leerlingen geven hun persoonlijkheid weer in houtsneden door te reflecteren over hun zijn. Ook zo kan je werken aan de sleutelcompetentie Cultureel Bewustzijn.

Vijf weken lang gingen de leerlingen van het vierde jaar Humane Wetenschappen van het Sint-Lievenscollege voor het vak Kunstbeschouwing aan de slag met een abstractie van hun persoonlijkheid. Wie zijn ze geworden in al die tijd? Welke rimpelingen zijn reeds aan het oppervlak verschenen? En wie...

Lees meer

Nieuws in de kijker

Nieuwsbericht dynamoPROJECT

De Vlaamse minister van Onderwijs heeft beslist om de subsidie dynamoPROJECT stop te zetten. Het is niet langer mogelijk...

Lees meer

Vragen over je lopende dynamoPROJECT

Scholen met lopende dynamoPROJECTen dienen uiterlijk 30 dagen na de in de aanvraag opgegeven einddatum een inhoudelijk...

Lees meer
Je ziet een meisje met lange haren. In haar handen houdt zij een aantal penselen vast die zij voor haar mond houdt.

Kunstkuur 2025: 93 nieuwe samenwerkingen

Op 1 september 2025 starten in Vlaanderen 93 nieuwe Kunstkuursamenwerkingen tussen een academie en een school uit het...

Lees meer

Gratis openbaar vervoer met dynamoOPWEG

Met dynamoOPWEG reist je klas volgens de bestaande dienstregeling gratis met de bus of tram van De Lijn naar culturele...

Lees meer
veelgestelde vragen

Veelgestelde vragen

Om jullie nog beter te ondersteunen, maakten we een overzichtelijke pagina met antwoorden op vaak gestelde vragen.

Lees meer
Bekijk alles van nieuws

Nieuwsbrief

Schrijf je in en ontvang talrijke tips en inspiratie over meer en beter cultuuronderwijs op school, activiteiten, ondersteuningen en deadlines, praktijkvoorbeelden en onze evenementen. Je mag de nieuwsbrief elke drie weken in je mailbox verwachten.

Door in te schrijven stem je in met de privacyverklaring.

Voetmenu

Voor scholen

  • Activiteiten voor jouw klas
  • Cultuurpartners ontdekken
  • Jouw schoolpagina
  • Gratis vervoer met De Lijn
  • Financiële steun voor jouw project
  • Samenwerking school en academie
  • Acties en evenementen
  • Inspiratie
  • Reviews van leerkrachten

Voor cultuurpartners

  • Zo start je op Cultuurkuur
  • Organisatiepagina maken
  • Activiteit toevoegen
  • Culturele bestemming worden
  • Scholen in de buurt zoeken

Over Cultuurkuur

  • Over het platform
  • Kalender
  • Veelgestelde vragen
  • Schrijf je in op de nieuwsbrief

Contacteer ons

  • mailContactformulier
  • phone02 553 96 63
  • Facebook Volg ons op Facebook (opent in een nieuw tabblad)

Vlaamse overheid

Departement Onderwijs en Vorming

Koning Albert II-laan 15, postbus 134

1210 Brussel

Cultuurkuur.be is een initiatief van CANON Cultuurcel i.s.m. publiq (opent in een nieuw tabblad)

© 2022 Cultuurkuur

  • Gebruiksvoorwaarden
  • Privacyverklaring
  • Contact
  • Cookieverklaring
  • Toegankelijkheidsverklaring
Cultuurkuur

Cultuurkuur.be is een officiële website van de Vlaamse overheid

uitgegeven door Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming (opent in een nieuw tabblad)
Vlaanderen is cultuur en onderwijs