Overslaan en naar de inhoud gaan
Aanmelden
Home

Hoofdnavigatie

  • Home
  • Activiteiten
  • Cultuurpartners
  • Scholen
  • Ondersteuning
    • dynamoOPWEG
    • dynamoPROJECT
    • Kunstkuur
  • Acties
    • Cultureel bewustzijn
    • Beste Boekenjuf/meester
    • Poëziesterren basisonderwijs
    • Poëziesterren secundair onderwijs
    • Netwerk Lezen op School
    • Inspiratiedag
    • Cultuurdagen
    • Dag van de Cultuureducatie
    • Cultuur en onderwijs
    • Erfgoedweek
  • Inspiratie
Zoeken
Sluit zoekvenster
Sluit zoekvenster

Kruimelpad

  1. Home
  2. Leren met muziek over bijen en mieren | Zo koppel je een WO-thema aan muzische vorming

Leren met muziek over bijen en mieren | Zo koppel je een WO-thema aan muzische vorming

Met het dynamoPROJECT De bij en de mier bracht de Stedelijke Kunstacademie Dilsen-Stokkem muziek, woord en beweging in ’t Schakeltje. De lagere school voor buitengewoon onderwijs had vooral nood aan muzikale expertise en haalde die in huis met dko-docente Stephanie Corstjens. Zij wakkerde de verbeelding en creativiteit aan van 26 leerlingen (10-13 jaar) én de leerkrachten.

 

Bijen en mieren zijn fascinerende dieren, maar hoe breng je al hun mooie eigenschappen over aan leerlingen van het buitengewoon onderwijs? ‘De uitdaging was om een niet-kunstig onderwerp aan te leren met muziek’, vertelt dko-docente Stephanie Corstjens. ‘In eerste instantie wilden we met gezongen liedjes werken, maar dat bleek niet op maat van de leerlingen te zijn. We hebben de focus daarom verlegd naar ritme en spreken.’

'We leerden een heleboel nieuwe technieken die we blijvend kunnen gebruiken in hun lessen'

Juf Ilse

Stephanie leerde juffen Ilse Ramaekers en Inge Thevissen een heleboel technieken die ze blijvend kunnen gebruiken in hun lessen. ‘Haar enthousiasme werkte heel aanstekelijk’, zegt Ilse. ‘Ze toonde hoe je ritmes en liedjes kan aanleren op een hele andere manier dan we gewoon zijn. We gaan vanaf nu vaker muziek gebruiken om leerstof over te brengen.’

Vakoverschrijdende co-creatie tussen leerlingen en leerkrachten

De bij en de mier was een vakoverschrijdend project. WO stond centraal, met verhalen over het leven van bijen en mieren als uitgangspunt voor verschillende deelprojecten. Ook taal was een belangrijk onderdeel. Dat kwam vooral terug in de rap over bijen die de kinderen maakten. Ze leerden rijmen, zinnen aanvullen, nieuwe woordenschat gebruiken en goed en snel articuleren.

‘Onze leerlingen komen niet altijd gemakkelijk in contact met kunst en cultuur. Door dit project prikkelen we hen om hun cultureel bewustzijn en creatieve talenten te ontwikkelen’

Juf Ilse

‘De leerlingen maakten een woordenwolk waarmee we de tekst van de rap schreven’, legt Stephanie uit. ‘Daarna zochten we een beat met boomwhackers en creëerden we er een dansje bij.’ Die boomwhackers had de school al langer, maar het is door Stephanie dat de leerkrachten nu weten hoe ze de meerkleurige buizen met verschillende tonen kunnen gebruiken. Later knutselden de kinderen nog bijen-kazoos waarmee ze het toeterlied van Bart Peeters speelden. Ze vormden samen ook een regenkoor en een spreekkoor. 

‘Er was veel ruimte voor participatie en eigen inbreng’, zegt Ilse. ‘Stephanie overtuigde zelfs de stillere kinderen om er samen iets moois en leuks van te maken. Ze inspireerde de leerlingen. Het was heel tof om te zien hoe ze evolueerden.’

Expertise-uitwisseling tussen de leerkrachten

Stephanie was zes weken lang vier uur per week aanwezig in ‘t Schakeltje. Tussentijds werd er constant geëvalueerd. De leerkrachten keken flexibel naar de noden van de leerlingen en speelden daarop in. ‘Het was van bij het begin een evenwaardige samenwerking tussen ons drie’, zegt Ilse. ‘Inge en ik reikten het thema aan en vanaf dan hebben we het samen met Stephanie uitgewerkt. We hebben er veel meer uitgehaald dan we hadden verwacht. Dit project bracht heel wat expertise in onze school.’

‘Ik heb zelf ook enorm veel geleerd’, zegt Stephanie. ‘Het was de eerste keer dat ik in contact kwam met leerlingen van het buitengewoon onderwijs. Inge en Ilse toonden me hoe ik kon omgaan met bepaalde situaties en welke noden de kinderen hebben. En ze leerden me heel wat bij over knutselen!’

Tips van juffen Ilse en Inge

  • Leer van elkaar. Wij leerden ontzettend veel van Stephanie van de academie, maar zij ook van onze manier van aanpak en begeleiding van de leerlingen.
  • Vertrek vanuit een duidelijk thema. Door het project te koppelen aan je lesthema en leerdoelen; kies je gericht activiteiten die je volgend jaar opnieuw kan gebruiken bij het thema.
  • Bouw voldoende extra tijd in. Zorg dat je ruimte hebt om in te spelen op de noden van de leerlingen.

De bij en de mier is het eerste dynamoPROJECT van ’t Schakeltje, maar de school heeft al langer een goed contact met de academie. De lessen beeldende vorming gaan door in hun gebouwen en de leerlingen gaan jaarlijks op bezoek in de academie. Die zet de laatste jaren sterk in op samenwerkingen met scholen onder de naam Kunstklas, vaak in combinatie met dynamoPROJECTEN en Kunstkuren. Sindsdien is de toestroom naar de academie opvallend verhoogd. 

Culturele vaardigheden en dragers

Wil je meer inzetten op cultuur in jouw klas? Ontdek de theorie Cultuur in de Spiegel.

CIS cirkel basis

Culturele vaardigheden

waarnemen

  • De leerlingen luisteren naar verhalen over bijen en mieren.
  • De leerlingen zien beelden van bijen en mieren.
  • De leerlingen zien hoe de juf een boomwhacker bespeelt.

verbeelden

  • De leerlingen ontwerpen hun eigen bijen- en mierenkostuums.
  • De leerlingen experimenteren met spelen op boomwhackers.
  • De leerlingen begeleiden zichzelf melodieus met boomwhackers tijdens het zingen.
  • De leerlingen vormen een regenkoor en maken zelf geluiden van regen, wind en donder.
  • De leerlingen vormen een spreekkoor.
  • De leerlingen leren zingen in canon.

conceptualiseren

  • De leerlingen denken na over het uitzicht van bijen en mieren.
  • De leerlingen geven feedback op de activiteiten die ze doen.

analyseren

  • De leerlingen leggen verbanden tussen bijen, mieren en mensen.
  • De leerlingen bespreken de positieve eigenschappen van bijen en mieren (samenwerken, ijverig …)
  • De leerlingen bespreken de verschillen tussen bijen en mieren.

Dragers

lichaam

  • De leerlingen maken een dansje met verschillende lichaamsbewegingen.
  • De leerlingen gebruiken hun eigen lichaam om geluiden te maken (klappen, tongklikken, blazen …)

voorwerpen

  • De leerlingen gebruiken Boomwhackers om muziek te maken.
  • De leerlingen creëren ritmes met eenvoudig slagwerk.
  • De leerlingen maken kazoos om op te spelen.

taal

  • De leerlingen leren nieuwe woordenschat met betrekking tot bijen en mieren.
  • De leerlingen leren beter articuleren.

Grafische tekens

  • De leerlingen gebruiken (in het begin) tekeningen om de rap visueel weer te geven en te onthouden.
Dien je eigen subsidieproject in
Auteur Natacha Michiels
School GLSBO 't Schakeltje
Organisaties
Onderwijsniveau
  • Basisonderwijs (lager en kleuter)
  • Buitengewoon basisonderwijs
Thema
  • dans en beweging
  • drama en theater
  • geluid en muziek
  • taal(bevordering) en taalstimulatie
Sleutelcompetenties
  • Lichamelijke en geestelijke gezondheid
  • Nederlands
  • Cultureel bewustzijn
Schooljaar 2020-2021

Praktijkvoorbeelden

Toon alle praktijkvoorbeelden →
Leerling gaat creatief aan de slag met literatuur

Creatief omspringen met meertaligheid? Breng een schrijver in je klas!

In 2021 lanceerde de Vlaamse Gemeenschapscommissie Kunstenaars in de klas, een oproep om kunstprojecten te stimuleren in het Nederlandstalig secundair onderwijs. Een van de projecten die subsidies ontving, is de samenwerking tussen schrijver Arno Boey, het Atheneum Brussel en internationaal...

Lees meer

Leerkrachten én leerlingen ontdekken hun creativiteit tijdens Kunstkuur

Expertisedeling tussen leerkrachten. Muzisch sterker in de schoenen staan. De leerlingen laten kennismaken met de academie en met het plaatselijke Gemeenschapscentrum De Zeyp. Hun culturele blik verruimen. Hen de kans geven om hun creativiteit te ontdekken én te tonen… Het lijstje doelen waar de...

Lees meer

Het moois dat ontstaat als er ruimte is voor toeval en experiment

‘Vaak kiezen leraren op school nog voor sterk afgebakende muzische opdrachten. Dan is het fijn als zij én hun leerlingen, samen met een dko-docent, kunnen ontdekken wat voor moois er ontstaat als er ruimte is voor toeval en experiment.’ Aan het woord zijn Simon Vermeulen en Goedele Pauwelyn...

Lees meer
Leerlingen zitten in de klas en houden boomwhackers vast waarmee ze musiceren.

Leerstof herhalen, verdiepen en verwerken via beeld, dans en woord? Deze Kunstkuur toont hoe het kan

Tijdens muzische vorming dansen ze hoofdletters of zingen ze het verloop van de Eerste Wereldoorlog in een marslied. De krantenartikels die de leerlingen in de taalles schreven? Die gieten ze in een mediageniek journaal. Zo wekken Anke Vrinssen van Kunstacademie Dilsen-Stokkem en leraren Els Coox en...

Lees meer
Leerlingen en leerkrachten beluisteren podcasts

Podcastproject 'Sounds Like C' leert luisteren naar erfgoed

De eeuwenoude ruïnes van de Gentse Sint-Baafsabdij inspireerden de leerlingen van het naburige Sint-Lievenscollege tot een serie podcasts die je bewuster leren omgaan met geluid én stilte. Wij gingen op bezoek en verwerkten onze impressies tot - je raadt het al - een podcast!

Lees meer

Nieuws in de kijker

logo Poëziesterren secundair

Poëziesterren voor secundair onderwijs

De Poëziesterren geven poëzie een prominente plaats in het secundair onderwijs.

arrow leftpoëzie
Lees meer
Meisje houdt verfborstels voor gezicht vast

Kunstkuur: nieuwe aanvraagronde schooljaar 2023-24

Van 1 december 2022 tot 15 februari 2023 kan je je aanvraag indienen.

arrow leftKunstkuur
Lees meer
Leerling steekt boeken in de lucht

Netwerk Lezen op School. Doe je mee?

Op zoek naar lesmateriaal en boekentips rond leesmotivatie en leesbevordering in de basisschool? Dan is het Netwerk...

Lees meer
Inspiratiedag 2022

9/2 - Online infosessie Cultuurkuur voor organisaties

Hoe kan je als cultuurorganisatie Cultuurkuur inzetten om je scholenaanbod bekend te maken? In deze infosessie kom je te...

Lees meer
cover Seneca Kunst van het geven

WIN het boek 'De kunst van het geven'

Vincent Hunink verzamelde belangrijke delen uit Seneca's De Beneficiis over gunsten en het geven.. Maak kans op 1 van 3...

Lees meer
Bekijk alles van nieuws

Nieuwsbrief

Schrijf meteen in en ontvang talrijke tips en inspiratie over meer en beter cultuuronderwijs op school, activiteiten, subsidies en deadlines, praktijkvoorbeelden en onze evenementen. Je mag de nieuwsbrief twee keer per maand in je mailbox verwachten.

 
 

Door in te schrijven stem je in met de privacyverklaring.

Voetmenu

Voor scholen

  • Activiteiten voor jouw klas
  • Cultuurpartners ontdekken
  • Jouw schoolpagina
  • Gratis vervoer met De Lijn
  • Financiële steun voor jouw project
  • Samenwerking school en academie
  • Acties en evenementen
  • Inspiratie
  • Reviews van leerkrachten

Voor cultuurpartners

  • Zo start je op Cultuurkuur
  • Organisatiepagina maken
  • Activiteit toevoegen
  • Culturele bestemming worden
  • Scholen in de buurt zoeken

Over Cultuurkuur

  • Over het platform
  • Kalender
  • Veelgestelde vragen
  • Schrijf je in op de nieuwsbrief

Contacteer ons

  • mailContactformulier
  • phone02 553 96 63
  • Facebook Volg ons op Facebook (opent in een nieuw tabblad)

Vlaamse overheid

Departement onderwijs & vorming

Koning Albert II-laan 15

1210 Brussel

Cultuurkuur.be is een initiatief van CANON Cultuurcel i.s.m. publiq (opent in een nieuw tabblad)

© 2022 Cultuurkuur

  • Contact
Cultuurkuur

Cultuurkuur.be is een officiële website van de Vlaamse overheid

uitgegeven door Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming (opent in een nieuw tabblad)
Vlaanderen is cultuur en onderwijs